التهاب ملتحمه؛ کنژنکتیویت یا چشم صورتی در کودکان

چشم صورتی یا التهاب ملتحمه یک التهاب با علل و عوامل ایجادکنندهٔ مختلف در ملتحمهٔ چشم‌هاست. در این مطلب می‌توانید با التهاب ملتحمهٔ چشم در کودکان، علل، عوامل، انواع و درمان آن آشنا شوید.

التهاب ملتحمه در کودک

التهاب ملتحمه که کنژنکتیویت و چشم صورتی نیز نامیده می‌شود، یک التهاب بسیار شایع و قابل درمان ملتحمهٔ چشم یعنی غشای شفافی هست که درون پلک‌ها و سفیدی چشم‌ها را پوشانده است. عروق خونی هنگامی که ملتهب می‌شوند، مشهودتر می‌شوند و ویژگی مشخصهٔ این عارضه را که صورتی یا قرمز شدن چشم است ایجاد می‌کنند. التهاب می‌تواند توسط عفونت، یک مادهٔ آلرژی‌زا یا دیگر عوامل محرک ایجاد شود. همچنین التهاب ملتحمهٔ ناشی از عفونت‌های باکتریایی و ویروسی بسیار مسری هستند.

علائم التهاب ملتحمه در کودک

اگر سفیدی یک یا هر دو چشم کودکتان و لبهٔ پایین هر کدام از پلک‌هایش قرمز باشد، احتمال دارد که التهاب ملتحمه داشته باشد. در حینی که سیستم ایمنی بدن کودک برای مبارزه با عفونت تلاش می‌کند، ممکن است چشمانش اشک‌ریزی داشته باشند، چسبنده شوند یا شوره بزنند. به محض اینکه متوجه علائم التهاب ملتحمه شدید، با پزشک کودک تماس بگیرید.

به خاطر داشته باشید مهم است که فوراً درمان آن را شروع کنید، تا از گسترش ویروس‌ها جلوگیری کنید و از عارضهٔ ثانویهٔ نادر عفونت پلک و بافت نرم دور چشم پیشگیری شود. قرمزی خفیف چشم‌ها و کمی ورم پلک در یک نوزاد ممکن است نوع کوتاه‌مدتی از التهاب ملتحمه باشد که در واکنش به قطره‌های چشمی ایجاد می‌شود که در هنگام تولد به نوزادان می‌دهند.

دلایل و عوامل التهاب ملتحمه در کودک

التهاب ملتحمهٔ چشم دلایل مختلفی دارد که برخی از چند دلیل محتمل‌تر آن می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

ویروس: اگر کودک شما مبتلا به التهاب ملتحمه و همچنین علائم سرماخوردگی است، عفونت به احتمال زیاد ویروسی است. ویروس‌ها شایع‌ترین عامل ایجاد التهاب ملتحمه هستند.

باکتری: اگر چشم‌های کودکتان ترشحات زرد غلیظی ایجاد می‌کنند که باعث ورم پلک‌ها یا چسبیدن آنها به یکدیگر می‌شود، احتمالاً علت آن باکتری‌هایی مانند استافیلوکوک‌ها، استرپتوکوک‌ها یا هموفیلوس‌ها است. همچنین نوعی جدی از التهاب ملتحمه باکتریایی به نام افتالمیا نئوناتوروم وجود دارد که در نوزادانی که در طول زایمان مادرشان در معرض کلامیدیا یا سوزاک قرار گرفته‌اند بروز می‌کند.

آلرژن: واکنش‌های آلرژیک در کودکان زیر یک سال نادر است، اما اگر چشم‌های کودکتان خارش‌دار و متورم و دچار آبریزش و خون‌گرفتگی هستند و او آبریزش بینی نیز دارد، ممکن است واکنشی آلرژیک به یک عامل محرک مانند گرد و غبار، گرده یا دود باشد.

قطره‌های چشمی نوزاد: قطرهٔ چشمی که در هنگام تولد برای جلوگیری از عفونت باکتریایی به نوزاد داده می‌شود می‌تواند چشم‌هایش را تحریک کنند. این عارضه گاهی اوقات کنژنکتیویت شیمیایی نامیده می‌شود.

مجاری اشکی مسدود: حداقل ۲۰ درصد از نوزادان در حالی متولد می‌شوند که یک یا هر دو مجرای اشکی آنها به طور کامل یا جزئی مسدود شده‌اند. این انسداد می‌تواند منجر به علائمی شبیه التهاب ملتحمه مانند ترشحات سفید یا زرد یا یک التهاب ملتحمه تمام‌عیار شود.

عوامل دیگر: هر چیزی که بتواند چشم و پوشش داخلی پلک‌ها را تحریک کند، از مه‌ یا دود، گرفته تا کلر موجود در استخر شنا می‌تواند باعث ایجاد این التهاب شود.

درمان التهاب ملتحمه در کودک

اگر نوزادتان التهاب ملتحمه دارد، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. التهاب ملتحمه می‌تواند برای یک نوزاد عفونتی جدی باشد. پزشک چشم‌های کودک را معاینه خواهد کرد و در مورد علائمش سؤال می‌کند. هرچند درمان با نوع التهاب ارتباط دارد ولی بسیاری از پزشکان توصیه می‌کنند که برای کمک به پاک کردن هر نوع ترشحاتی در همهٔ انواع التهاب ملتحمه و درمان هر گونه عفونت اولیه یا حتی جلوگیری از عفونت، چند قطره از شیر دوشیده‌‌شدهٔ مادر را چندین بار در روز در چشم‌های آسیب‌دیده بریزید. درمان هر یک از انواع التهاب ملتحمه به شکل زیر است:

التهاب ملتحمهٔ ویروسی: التهاب ملتحمهٔ ویروسی توسط انواعی از ویروس‌ها ایجاد می‌شود. این نوع کنژنکتیویت معمولاً طی یک هفته یا همین حدود بهبود می‌یابد. برای درمان نیز پزشک به شما توصیه خواهد کرد که ناحیهٔ درگیر را با شستن چشم‌های کودک با آب گرم و پاک کردن ترشحات خشک‌شده تمیز کنید و لازم است این کار را با ملایمت انجام دهید. اگر چشم‌های کودک پس از دو هفته بهبود نیافت، دوباره پزشک را در جریان بگذارید.

گذاشتن کمپرس گرم روی چشم هم ممکن است تسکین‌دهنده باشد. برای این کار کافی است یک پارچه‌ٔ تمیز را در آب گرم خیس کنید و آن را روی چشم‌های کودک خود قرار دهید، برای مثال وقتی در حال شیر خورن است.

التهاب ملتحمهٔ باکتریایی: اگر باکتری عامل بروز التهاب ملتحمه‌ باشد، پزشک پماد یا قطرهٔ آنتی‌بیوتیکی را تجویز می‌کند تا برای حدود هفت روز به چشم‌های کودکتان اعمال کنید. زدن پماد ممکن است برایتان راحت‌تر از قطره‌های چشمی باشد. برای زدن پماد ابتدا دست‌هایتان را بشویید و سپس به آرامی پلک پایین کودک را اندکی پایین بکشید و یک خط از پماد را در امتداد آن بمالید. وقتی تیوب را فشار می‌دهید و کودک چشم‌هایش را باز و بسته کند، پماد وارد چشم‌هایش می‌شود.

اگر هم از قطرهٔ آنتی‌بیوتیک استفاده می‌کنید، آن را در گوشهٔ چشم کودکتان بریزید. انجام این کار در زمانی که چشم او بسته است ساده‌تر خواهد بود. هنگامی که کودک چشمش را باز می‌کند، دارو وارد چشمش می‌شود. دست‌های خود را قبل و بعد از ریختن دارو در چشم‌های کودکتان بشویید. هرگز از داروهای او برای شخص دیگری استفاده نکنید و از قطره‌ها یا پمادهای قدیمی استفاده نکنید. داروهای قدیمی به احتمال زیاد استریل نیستند و می‌توانند عفونت را بدتر کنند.

اطمینان حاصل کنید که کودکتان دورهٔ کامل آنتی‌بیوتیک‌های تجویزشده را حتی بعد از اینکه علائمش از بین رفته‌اند، مصرف می‌کند. در غیر این صورت ممکن است عفونت برگردد. پزشک احتمالاً توصیه می‌کند چشم‌های کودک خود را با آب گرم شست‌وشو دهید و ترشحات خشک‌شده را با ملایمت بردارید، زیرا تجمع مایعات عفونی می‌تواند از اثرگذاری آنتی‌بیوتیک‌ها بکاهد. گذاشتن کمپرس گرم روی چشم ممکن است تسکین‌دهنده باشد. یک پارچهٔ تمیز را در آب گرم خیس کنید و آن را روی چشم‌های کودک خود قرار دهید، برای مثال در حینی که شیر می‌خورد.

التهاب ملتحمهٔ آلرژیک: راه‌‌حل مقابله با این نوع التهاب این است که مادهٔ آلرژی‌زا را شناسایی کنید و کودک خود را دور از آن نگه دارید. می‌توانید در مورد روش‌های مقابله با آلرژی کودک خود را بخوانید. اگر چشم‌های کودک او را اذیت می‌کند، یک کمپرس سرد ممکن است به تسکین التهاب ملتحمهٔ آلرژیک کمک کند.

التهاب ملتحمهٔ شیمیایی: این واکنش به قطره‌های چشمی نوزاد است که برای جلوگیری از عفونت به او داده می‌شود و احتمالاً در حدود ۲۴ تا ۳۶ ساعت طول می‌کشد.

همچنین به خاطر داشته باشید که التهاب ملتحمهٔ باکتریایی و ویروسی هر دو فوق‌العاده مسری هستند. بنابراین، برای جلوگیری از گسترش عفونت، هر بار که مراقبت‌های چشم کودک را انجام می‌دهید، دست‌های خود را بشویید. حوله‌ها، لباس‌ها و ملافه‌های کودک خود را از دیگران جدا کنید و آنها را مرتب بشویید.