رشد فیزیکی کودک ۱۳ ماهه
محدودهٔ سنیای که برای راه افتادن بچهها نرمال و طبیعی تلقی میشود، وسیعتر از سایر مهارتهای آنهاست. برای مثال، تقریباً همهٔ کودکان بین دو تا چهار ماهگی قادرند سر خود را بلند کنند، اما کودکی که خیلی زود و از همان ۹ ماهگی یا خیلی دیر و در ۱۸ ماهگی راه میافتد، هر دو کاملاً در چارچوب جدول زمانی نرمال هستند. در این مطلب میتوانید با رشد فیزیکی کودکان در ۱۳ ماهگی آشنا شوید.
تحرک و فعالیتهای جدید
در این هفته، تحرک تازهٔ فرزندتان ممکن است تغییراتی کند. به عنوان مثال او میتواند شروع به خزیدن کرده باشد، با تکیه به مبلمان بلند شود یا به راه افتاده باشد و احتمالاً به شکلی ناگهانی دیگرنمیخواهد در بغل شما اینطرف و آنطرف برود، بلکه میخواهد خودش حرکت کند.
متوقف کردن کودک ممکن است در این سنها دیگر کمی دشوار شود؛ یک دشواری شیرین! سعی کنید وقتی زمین میخورد بیش از حد ناراحت نشوید و در برابر وسوسهٔ دویدن برای کمک به او مقاومت کنید، مگر اینکه واقعاً صدمه دیده باشد. زمین خوردن بخشی اجتنابناپذیر از یادگیری راه رفتن است. حرکت کردن کودک با تکیه کردن به مبلمان و راه رفتن روی سطوح ناهموار، حتی ناهمواری خفیفی مانند فرش جمعشده یا در پارکی پر از شن و ماسه، احتمالاً برای مدتی باعث موارد زیادی زمین خوردن میشود، اما اینها تمریناتی عالی هستند. فقط صبور باشید و بهتر است به کودک خود مکانهای امنی برای آزمایش استقلال تازهاش بدهید.
اگر به عنوان بازی وانمود کنید که در راه رفتن بیشتر از کودکتان مشکل دارید، او را به قهقهه میاندازید. یک مدل راه رفتن خندهآور و دلقکمانند یاد بگیرید و در جایی که کودکتان میتواند شما را ببیند راه بروید و بعد سکندری بخورید و تقریباً به زمین بیفتید. اینکه کودکان ببینند یک بزرگسال هم همان مشکل آنها را دارد، آن هم به شکلی مسخره که میتوانند به آن بخندند، در آنها ایجاد اعتماد به نفس میکند. این بازی را تا زمانی که باعث خنده و سرگرمی او میشود ادامه دهید، زیرا به فرزندتان اعتماد به نفس بیشتر و بیشتری در راه رفتن خواهد داد.
اگر در خانه پله دارید، لازم است جلوی هر راهپلهای که بیش از یک یا دو پله دارد گیت محافظ کودک نصب کنید. گیتهای پیچشده روی دیوار بهترین انتخاب برای پلههاست، زیرا یک کودک نوپای مصمم میتواند بسیاری از گیتهای فشاری را از جای خود بیرون بیاورد.
راه رفتن و راه افتادن
بعد از برداشتن اولین قدمها لازم نیست بلافاصله برای کودکتان کفش بخرید. راه رفتن پابرهنه و روی چمن یا شنها، در واقع برای کودک نوپا مفید است، زیرا در ضمن ایجاد حس تعادل، به ساخت عضله در قسمت تحتانی پاهایش کمک میکند. با این حال، وقتی کودکتان توانست و خواست که در جاهایی راه برود که ممکن است پایش را مجروح کند، باید به او کفش بپوشانید.
از آنجا که احتمالاً کفشها مدتی زیادی اندازهٔ پایش نخواهد بود، خرید کفش گرانقیمت هدر دادن پول است. به جای این کار دنبال کفش کتانی از جنس کرباس و پارچه یا کفشهای چرمی نرم با کف پلاستیکی انعطافپذیر بگردید. هرگز با این هدف که بعداً کفشها اندازهاش شود، کفشهایی یک یا دو سایز بزرگتر از شمارهٔ پایش نخرید، چون کودک در این کفشها برای حفظ تعادل مشکل خواهد داشت و ممکن است زمین بخورد. بهتر است در حدود یک سانتیمتر بین انگشت بزرگ و انتهای کفش فاصله باشد. برای راهنمایی بهتر باید گفت که اگر شما نمیتوانید از روی کفش، انگشت شست پایش را زیر دست خود حس کنید، کفشها خیلی بزرگ هستند.
اگر کودک نوپایتان استوار و مطمئن به خود راه میرود، کارهای دیگری را که میتواند با بدنش انجام دهد، مانند نشستن روی کف پا با بغل کردن زانوها یا همان چمباتمه زدن بدون تکیه به مبل یا پای شما را به او نشان دهید. برای تشویق این مهارت یک بازی ترتیب دهید. برای مثال، قبل از اینکه برای پیادهروی بیرون بروید، یک تکه چسب کاغذی را به صورت شلی دور هر یک از مچهای دست فرزندتان ببندید، طوری که قسمت چسبندهٔ آن رو به بیرون باشد. هر بار که کودک میایستد تا چیزی را روی زمین بررسی کند که احتمالاً خیلی زیاد اتفاق میافتد، به او نشان دهید که چگونه چمباتمه بزند و آن را بردارد. سپس سنگریزه، میوهٔ کاج، برگ یا گل را روی نوار چسب بچسبانید. او پس از مدتی در این کار مهارت پیدا میکند و سعی میکند خودش چمباتمه بزند و دوباره بلند شود.
اگر به نظر میرسد فرزندتان از ناتوانی خود در حرکت مستقل و بدون کمک کلافه شده است، میتوانید به او یک اسباببازی هلدادنی محکم، مانند واگن یا ماشینی مجکم با دستهای در پشت آن بدهید تا با تکیه به آن راه برود. کاری که نباید انجام دهید این است که کودک خود را در واکر نگذارید تا او را به راه رفتن ترغیب کنید. کارشناسان میگویند واکرها خطرناک هستند و به یادگیری راه رفتن بچهها کمکی نمیکنند.
کار با دستها
کودک ۱۳ ماههٔ شما در استفاده از دستهای خود نیز روز به روز ماهرتر میشود. بسیاری از بچهها در این سن از قرار دادن چیزها داخل هم و بیرون آوردن آنها لذت میبرند. برای مثال، قرار دادن اشیایی مانند لگو در ظروف بزرگتر و سپس خالی کردن ظرف روی زمین برایشان هیجانانگیز خواهد بود. همچنین ممکن است متوجه شوید که او با دو یا سه لگو برجهای کوچکی ساخته است و سپس با خوشحالی آنها را خراب میکند.
این روزها و در طول وعدههای غذایی منتظر باشید که در مورد غذاهایی با تکههای کوچک مثل غلات صبحانه یا پاستا، به جای اینکه فرزندتان هر بار به اندازهٔ یک مشت بردارد، یک تکه را فقط با انگشت شست و انگشت اشارهٔ خود بردارد. این مهارت «گرفتن گازانبری» یا دوانگشتی نامیده میشود. کودک شما حتی ممکن است به استفاده از قاشق علاقه نشان دهد، هرچند تعداد اندکی از قاشقها به دهانش میرسد و بیشتر محتویات آن را میریزد.
همهٔ والدین میدانند که حتی اگر تمام اسباببازیها کف خانه را پوشانده باشد، باز هم بچههای ۱۳ ماهه اغلب ترجیح میدهند کابیتهای آشپزخانه را خالی کنند تا بتوانند با قابلمه و تابهها بازی کنند. اگر از جمع کردن ریخت و پاشهای فرزندتان خسته شدهاید، میتوانید روی تمام کابینتها به غیر از یک کابینت که برای جستوجوی او باز میگذارید، قفلهای محافظ کودک نصب کنید.
برای سرگرم کردن و کمک به رشد مهارتهای دستان کودک میتوانید هر چند روز یک بار، مجموعهٔ متفاوتی از اشیای نشکن مانند قاشق چوبی، تابه، قابلمه و لیوان پلاستیکی را در آن کابینت بگذارید. کودکتان عاشق بررسی چیزهای پشت در کابینت خواهد بود و در این فرایند مهارت «گرفتن و رها کردن» را نیز تمرین و سعی میکند رابطهٔ علت و معلولی کارهایی را که انجام میدهد بفهمد.
