با پنج راهکار به کتابخوان کوچک خود کمک کنید تا به کتابخوانی مسلط تبدیل شود
اگر فرزند شما بین شش تا هشت سال سن دارد، به احتمال زیاد خوانندهای در سطح متوسط در خانه دارید. این بدان معناست که فرزندتان بیشتر اوقات به شکل روان میخواند، درک میکند که چگونه کلمات و تصاویر به هم پیوند میخورند تا داستانی را تعریف کنند و در حال کشف معنای کلمات ناآشناست. این همچنین به این معناست که فرزند شما در آستانۀ تبدیل شدن به یک خوانندۀ پیشرفته است. در این مطلب با کارهای سادهای که میتوانید برای کمک به نگه داشتن مطالعۀ فرزندتان در مسیر صحیح انجام دهید و همچنان عشق به خواندن را که برای شما و فرزندتان شادی فراوانی به ارمغان خواهد آورد تقویت کنید، آشنا شوید.
تبدیل یک کتابخوان متوسط به یک کتابخوان حرفهای
در حینی که فرزندتان در مدرسه بر مکانیزم خواندن تسلط پیدا میکند، میتوانید به او کمک کنید تا در خانه نیز به رشد خود به عنوان یک خواننده ادامه دهد. در ادامه چند کار معرفی شده است که میتوانید برای ترغیب او به ورق زدن کتابها انجام دهید:
۱. فرزندتان را تشویق کنید کتابهایش را انتخاب کند
خواندن یک تجربۀ شخصی است. وقتی کودک شما روی کتابهایی که میخواند سرمایهگذاری میکند، یعنی در انتخاب آنها نقش داشته است، خواندن از یک عادت به یک اشتیاق تبدیل میشود. اگر فرزندتان به کتابهایی که شما در کودکی دوست داشتید یا کتابهایی که «باید خوانده شوند» علاقهای ندارد، نگران نباشید. علاقهاش به کتابهای مربوط به عروسکها، کشتیها، هواپیماها یا کامیونهای مورد علاقهاش را تقویت کنید.
رمانهای گرافیکی و کتابهای مصور نیز مشکلی ندارند. آنها حتی از خوب هم بهترند، زیرا اخیراً پرافتخارترین کتاب کودکان، یک رمان گرافیکی بود. نشان دادن عشق به خواندن و کمک به فرزندتان برای خواندن به معنای پیروی از یک نقشه و برنامۀ خاص نیست. مسئولیت شما این است که عشق به خواندن را به او القا کنید و امتناع از کنترل کتابهای فرزندتان میتواند به این فرایند کمک کند.
یکی از راههایی که میتوانید به فرزندتان اجازۀ انتخاب بدهید این است که تا آنجا که میتوانید یا هر دفعه که فرزندتان میخواهد به کتابخانه بروید. از او بخواهید که کتابها را بررسی کند و با کتابدار آشنا شود. کتابدار میتواند به انتخاب کتابهای جالبی که به علایق کودک شما مربوط میشود، کمک کند.
مطلب ما در مورد زمان مطالعهٔ شاد برای کودکان را ببینید.
۲. کتابخوان باشید تا کتابخوان بزرگ کنید
فرزندتان میخواهد دقیقاً مانند شما باشد، پس هر زمان که میتوانید جلوی چشم او کتاب بخوانید. برای خواندن رمان خود تا بعد از به خواب رفتن او منتظر نمانید. هنگامی که نامهها، فهرستهای خرید، یادداشتها یا کاتالوگها را میخوانید، محتوای آنها را با فرزندتان به اشتراک بگذارید و زمانی که با فرزندتان در حال مطالعه هستید، از لحظه به لحظۀ آن لذت ببرید. با ذوق، هیجان و با لحن و بیان بخوانید و مسخره بازی درآورید. صدای حیوانات را تقلید کنید. صدای بلند زیر و بم و نرم و همه جور صدایی را دربیاورید. اگر حوصله دارید قسمتی از کتاب را به شکل آواز بخوانید. از فرزندتان بخواهید هنگام خواندن کتاب برای شما همین کار را انجام دهد.
با این کارها، نه تنها خواندن را سرگرمکنندهتر میکنید، بلکه به فرزندتان در مورد علائم نگارشی، ساختار جمله و جریان داستان نیز آموزش میدهید.
۳. به فرزندتان فضایی برای خواندن بدهید
اختصاص دادن زمانی فقط به مطالعه میتواند کمک بزرگی برای تبدیل شدن کودک شما به یک خوانندۀ پیشرفته باشد. برای مثال، ۳۰ دقیقه مطالعه قبل یا بعد از شام، این ایده را تقویت میکند که مطالعه بخشی از برنامۀ روزمره است. از همۀ اعضای خانواده بخواهید مشارکت داشته باشند؛ این فعالیتی برای تمام سنهاست. در صورت امکان، پس از مطالعه، چند دقیقه در مورد کتابهای همه بحث کنید.
در حالی که خواندن همراه کودک بسیار مهم هست، بد نیست کودکتان را به خواندن به تنهایی نیز تشویق کنید. همیشه نه، اما خوانندگان در حال رشد میتوانند به تنهایی بر برخی کتابها تسلط یابند و برای تبدیل شدن به خوانندگان مسلط باید این کار را انجام دهند.
یک کار دیگر هم این است که چند کتاب دشوار برای فرزندتان بخوانید و سپس اجازه دهید فرزندتان کتاب محبوبش را مستقل بخواند و مطمئن شوید که او فضایی جذاب برای مطالعه، مثل یک صندلی یا تخت راحت با چراغ مطالعهای در نزدیکی آن دارد.
۴. کودک کتابخوان خود را درگیر کنید
خواندن برای فرزندتان و خواندن همراه فرزندتان روشی کلاسیک برای تعامل با خوانندۀ نوپاست. شما میتوانید با به چالش کشیدن فرزندتان برای خواندن کتابهای جدید و پیچیدهتر و گفتوگو با او دربارۀ آنچه میخواند، این تعامل را به سطح دیگری ببرید.
خوانندگان در حال رشد کاملاً برای کتابهای طولانیتری که شامل شخصیتها و رویدادهای متعدد هستند، آمادهاند. از فرزندتان بخواهید هر شب یک فصل یا بخشی از یک فصل را بخواند یا سعی کنید فصلها را با صدای بلند برای یکدیگر بخوانید. حالا که فرزندتان بیشتر میخواند، ممکن است گاهی از خواندن برای شما لذت ببرد.
یادآوری فصلهای قبلی به او آموزش میدهد تا رویدادهای گذشته را به خاطر بیاورد و زمینه را برای صحبت در مورد یک کتاب در حین خواندن آن باز کند. میتوانید با پرسیدن سؤالاتی از قبل، به ایجاد مهارتهای درک مطلب کمک کنید. مثلاً بپرسید: «به نظرت این کتاب در مورد چیه؟» در مورد عنوان، جلد و نویسنده بحث کنید. در حین خواندن کتاب، هر چند وقت یک بار مکث کنید و در مورد داستان صحبت کنید. بگویید: «فکر میکنی بعدش چی میشه؟» «شخصیت این کتاب رو دوست داری؟» «به نظرت اون باید چی کار کنه؟» وقتی کتاب تمام شد، از فرزندتان بپرسید که چه چیزی در کتاب را دوست داشت یا نداشت.
مطلب مادرشو در مورد چه کتابهایی برای کودکتان بخرید را ببینید.
۵. هرگز خواندن را متوقف نکنید
فرزند شما احتمالاً از خواندن تابلوهای ایست ساده فراتر رفته است، اما چیزهای زیاد دیگری برای خواندن از شیشهٔ ماشین وجود دارد. از او بخواهید تلاش کند تابلوهای خیابان، پوسترهای فیلم و بیلبوردها را بخواند؛ همۀ آنها به اندازۀ کافی ساده هستند. شما همچنین میتوانید در حین رانندگی کمی روی داستانسرایی کار کنید. اگر شما یا فرزندتان شخص یا چیز جالبی را میبینید، در مورد شخصیت یا تاریخچۀ پشت آن بحث کنید. مثلاً، آیا آن سگی که در پیادهرو است یک ابرقهرمان است؟ آیا آن ماشین در واقع یک ربات است؟ این خلاقیت مبتنی بر داستانپردازی که با این کار تمرین میکنید، به تقویت این ایده که در کتاب چیزی در انتظار کشف شدن است، خدمت میکند.
وقتی با هم کتاب میخوانید، روی اشتباهات یا تپقهای فرزندتان در مورد کلمات سخت تمرکز نکنید و از آن بگذرید. هر اشتباهی را تصحیح نکنید. اگر فرزندتان خواند: «خرس به خانهاش رفت» ولی روی صفحه نوشته بود: «خرس به خانه رفت» اشکالی ندارد. آنها معنا را میگیرند و این چیزی است که اهمیت دارد. برای رسیدن به این هدف، خواندن را به یک تکلیف تبدیل نکنید یا یک ساعت وقت بلندخواندنی در هر شب را اجباری نکنید. زمان مطالعه باید تا زمانی که کودک علاقهمند باشد ادامه یابد، پس زیادهروی نکنید.
در نهایت، یکی از راههای تبلیغ خواندن و تحکیم پیوند عاطفی با فرزندتان، عادت کردن به نوشتن یادداشتهایی برای اوست. با یادداشتی به سادگی «دوستت دارم» به فرزندتان یاد خواهید داد که قدردان خواندن و نوشتن به عنوان نوعی راه ارتباطی باشد. مثلاً یادداشتی در کیف مدرسهاش بگذارید. در این یادداشتها از کلماتی که فرزندتان دیده است یا کلماتی را که در کتابهای محبوبش خواندهاید، استفاده کنید.
