اختلالات عملکرد تیروئید و ناباروری
هورمونهای تیروئید در عملکرد رضایتبخش سیستمهای مختلف بدن نقشی حیاتی دارد. اختلال در سطح هورمونهای تیروئید میتواند هورمونهای بارداری، چرخۀ تخمکگذاری و عادت ماهانۀ زنان را تحت تأثیر قرار دهد. این موضوع میتواند منجر به اختلال در تخمکگذاری و مشکلات باروری شود. در این مطلب با چگونگی تأثیر تیروئید در باروری، تشخیص و درمان مشکلات مربوط به آن آشنا شوید.
چگونگی تأثیر تیروئید بر تخمکگذاری
سطح غیرطبیعی هورمونهای تیروئید تأثیر زیادی در فرایند تخمکگذاری و عادت ماهانه دارد. مشکلات تیروئید میتواند باعث تغییر سطح هورمونهای بارداری و همچنین اختلال در چرخۀ کنترل این هورمون و ایجاد مشکلاتی در فرایند تخمکگذاری و چرخۀ عادت ماهانه شود.
مراحل اولیۀ اختلال عملکرد تیروئید، قبل از آشکار شدن نشانههای آن میتواند باعث تغییراتی در فرایند تخمکگذاری و همچنین قابلیت پذیرش آندومتر برای لانهگزینی جنین شود که این موارد میتواند باعث ایجاد مشکلاتی در باروری فرد شود.
تشخیص پرکاری و کمکاری تیروئید
علائم بیماری در پرکاری و کمکاری تیروئید ممکن است متفاوت باشد. بیمار مبتلا به کمکاری تیروئید ممکن است از بیحالی، افزایش وزن خفیف، ناتوانی در تحمل سرما، یبوست، خشکی پوست، اختلال روانی، افسردگی، عادت ماهانۀ نامنظم و گرفتگی صدا شکایت داشته باشد. علائم فیزیکی که ممکن است در معاینه مورد توجه پزشک قرار گیرد شامل بزرگ یا دردناک شدن غدۀ تیروئید، ضربان قلب پایین، تغییر در بافت پوست یا مو و تغییراتی در واکنشهای عصبی است.
فرد مبتلا به پرکاری تیروئید از برافروختگی، ضربان قلب بالا، ناتوانی در تحمل گرما، کاهش وزن، تغییرات احساسی و درد گردن شکایت دارد. نشانههای فیزیکی که ممکن است در معاینه مورد توجه پزشک قرار گیرد شامل غدۀ تیروئید بزرگشده یا برآمده، بیرونزدگی چشم یا اگزوفتالموس، ضربان بالای قلب، لرزش، تغییراتی در پوست یا مو و در موارد شدید، از دست دادن بافت عضلانی و مشاهدۀ تغییرات قلبی روی نوار قلب است.
آزمایش خون برای اندازهگیری هورمون محرک تیروئید یا tsh، کارآمدترین و دقیقترین آزمایش موجود برای کمکاری یا پرکاری تیروئید است. مقدار بالای tsh در آزمایش خون میتواند نشاندهندۀ نارسایی تیروئید و کمبود مقدار کافی از هورمون تیروئید برای حفظ عملکرد طبیعی بدن باشد. در مقابل، مقدار پایین tsh میتواند نشاندهندۀ تولید بیش از حد هورمون تیروئید باشد. دامنۀ طبیعی سرم tsh بین ۰/۵ تا ۵ میلیواحد در میلیلیتر است. اگر مقدار tsh غیرطبیعی باشد، ارزیابی تیروکسین آزاد برای بررسی بیشتر محل دقیق این اختلال یعنی در سطح تیروئید، هیپوفیز و هیپوتالاموس ضروری است.
درمان پرکاری و کمکاری تیروئید
چگونگی درمان با توجه به نوع اختلال در عملکرد تیروئید متفاوت است. مبتلایان به کمکاری تیروئید به درمان جایگزینی هورمونهای تیروئید نیاز دارند. درمان پرکاری تیروئید با کاهش تولید هورمونهای تیروئید انجام میشود. در بسیاری از موارد، داروها برای مهار کردن ترشحات غدۀ تیروئید تجویز میشود.
ممکن است برخی از بیماران تا زمانی که مقدار هورمون تیروئید آنها کاهش یابد، موقتاً نیازمند داروهای دیگر برای مقابله با اثرهای هورمون تیروئید بیش از حد در بدن باشند. هنگامی که منبع افزایش تولید هورمون تیروئید مشخص شد، ممکن است درمان با ید رادیواکتیو برای از بین بردن محل تولید بیش از حد تجویز شود.
