جدول زمانی رشد استخوان‌های جنین: استخوان جنین شما چطور شکل می‌گیرد؟
در بدو تولد، اسکلت نوزاد شما هنوز در حال شکل‌گیری است. در حقیقت، استخوان‌ها تا بزرگسالی و حدود ۲۰ سالگی به رشد کامل خود نخواهند رسید. نوزادان با بیش از ۲۷۵ استخوان متولد می‌شوند، اما بزرگسالان فقط ۲۰۶ استخوان دارند. این تفاوت به این خاطر است که بسیاری از استخوان‌های فرزند شما در آن سال‌های مهم رشد با یکدیگر جوش می‌خورند. در این مطلب با رشد استخوان‌های بدن جنین از دوران بارداری تا تولد آشنا شوید.
استخوان‌سازی اولیه در جنین
در اولین روزهای بارداری، طرح کلی استخوان‌های کودک طبق دستورالعمل‌های ژن‌های مختلف مشخص می‌شود. در حدود هفتهٔ هفتم بارداری، نقشه‌ٔ اسکلتی کامل کودکتان مشخص شده است.
بیشتر استخوان‌ها از غضروف شروع می‌شوند؛ غضروف بافتی سخت اما قابل خم شدن است که در نهایت به استخوان تبدیل می‌شود. بزرگسالان مقداری غضروف را، عمدتاَ در مفاصل خود حفظ می‌کنند. اما استخوان‌های پهن، مانند جمجمه، استخوان ترقوه، برخی استخوان‌های صورت و بخش‌هایی از لگن، از غلاف‌های نازکی از بافت به نام غشاها تشکیل می‌شوند.
تمام استخوان‌ها در فرایندی به نام استخوان‌سازی و به شیوه‌ای مشابه رشد می‌کنند. در حدود هفتهٔ ۱۰ بارداری، بافت استخوانی به شکل غضروف یا غشا شروع به شکل‌گیری می‌کند. سپس، کلسیم و فسفات، مواد معدنی ذخیره‌شده در بدن شما که موجودی آن با غذاهایی که می‌خورید مجدداً پر خواهد شد، به بافت اضافه می‌شود تا آن را سخت کند.
جمجمه‌ٔ جنین
جمجمه‌ٔ جنین یک استخوان بزرگ، مانند بزرگسالان نیست. جمجمه به شکل استخوان‌های جداگانه‌ای آغاز می‌شود که توسط بافتی انعطاف‌پذیر به هم متصل می‌شوند. شما قادر خواهید بود نقاط نرم بین استخوان‌ها، یعنی فونتانل‌ها را در قسمت بالا و پشت سر نوزاد تازه متولدشده‌ٔ خود حس کنید.
هنگام تولد، نرمی استخوان‌های جمجمه و اتصالات شل بین آنها به جمجمه اجازه می‌دهد که به آرامی فشرده شود و به شکلی گلوله‌مانند دربیاید که جا شدن آن در کانال زایمان راحت‌تر است. به همین دلیل است که بسیاری از نوزادان بلافاصله پس از تولد سرهایی متمایز و نوک‌تیز دارند. اما طی چند روز، استخوان‌ها جای خود را تغییر می‌دهند و جمجمه به شکل گنبدی‌مانند خود برمی‌گردد.
فونتانل پشت سر معمولاً تا چهار ماهگی کودک بسته می‌شود؛ فونتانل بالای سر معمولاً تا بعد از اولین سالگرد تولد کودک بسته نمی‌شود.
در سه سال اول زندگی فرزندتان، با سه برابر شدن وزن مغز و ایجاد ۱۰۰۰ تریلیون اتصال عصبی، جمجمه به سرعت رشد می‌کند. رشد مغز از نظر اندازه و وزن تا ۱۶ سالگی ادامه دارد و رشد جمجمه تا ۲۰ سالگی ادامه می‌یابد.
ستون فقرات جنین
ستون فقرات کودک شما از بلوک‌های جفتی متشکل از بافت، موسوم به سومیت یا تن‌پار در دو طرف نخاع در حال رشد شکل می‌گیرد. این بلوک‌ها در نهایت به استخوان‌های جداگانه‌ٔ ستون فقرات، یعنی مهره‌ها و همچنین قفسه‌ٔ سینه، عضلات و پوست تبدیل می‌شوند.
اولین جفت سومیت در حدود پنج هفتگی بارداری ظاهر می‌شود و طی دو هفتهٔ آینده تعداد آنها به ۳۵ عدد افزایش می‌یابد. در طول این مدت، مشاهده‌ٔ سومیت در معاینه‌ٔ سونوگرافی امکان‌پذیر است؛ آنها شبیه یک رشته مهره به نظر می‌رسند. در هشت هفتگی، سومیت‌ها با تبدیل شدن به انواع مختلفی از بافت، ناپدید می‌شوند.
استخوان‌های اندام‌های حرکتی جنین
وقتی بین هفتهٔ پنج تا شش بارداری هستید، جوانه‌هایی پارومانند از جنین جوانه می‌زند که کم‌کم بلندتر و به دست‌ها تبدیل می‌شوند. در هشت هفتگی، جوانه‌های پا ایجاد می‌شود که شبیه کفش غواصی یا پای قورباغه است. دست‌های او حدود ۱۴ هفتگی به آخرین اندازه‌ٔ خود می‌رسند؛ رسیدن پاها به سایز نهایی چند هفته بیشتر طول می‌کشد.
در هفتهٔ ۱۶ بارداری، جنین شروع به حرکت دادن اندام خود به صورت هماهنگ می‌کند. اگرچه ممکن است این حرکات را تا حدود ۱۸ هفتگی یا بعدتر احساس نکنید، اما می‌توانید حرکات آکروباتیک کودک خود را در سونوگرافی مشاهده کنید. با پیشرفت بارداری، این حرکات به قدری چشمگیر می‌شوند که گاهی اوقات انگار کودکتان در حال تمرین کیک بوکسینگ است! برخی تحقیقات نشان می‌دهد حرکات جنین به تقویت استخوان‌های او کمک می‌کند.
در دوران بارداری برای سلامت استخوان‌ها چه کار کنید؟
دریافت کافی و مناسب کلسیم و فسفر در بارداری برای تضمین استحکام و سلامت استخوان‌های کودک مهم است. ویتامین D نیز ضروری است، زیرا به بدن کمک می‌کند تا از کلسیم به طور مؤثر استفاده کند. کمبود فسفر بسیار نادر، اما ضروری است که پزشکتان بررسی کند و مطمئن شود که مقدار کافی کلسیم و ویتامین D دریافت می‌کنید.
شما به ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم در روز نیاز دارید. غذاهای لبنی مانند ماست، پنیر سفت برخی منابع خوب از این ماده‌ٔ معدنی هستند و ویتامین D و فسفر زیادی نیز تأمین می‌کنند. منابع غذایی غیرلبنی شامل شیر بادام، غلات صبحانه و نان غنی‌شده و همچنین ماهی قزل‌آلا، توفو و سبزیجات برگ‌داری مثل کلم‌پیچ است. اگر از غذا و مکمل‌های بارداری ۱۰۰۰ میلی‌گرم کلسیم دریافت نمی‌کنید، از پزشک خود در مورد مصرف مکمل کلسیم جداگانه غیر از مکمل‌های بارداری سؤال کنید. در مورد مصرف کلسیم در بارداری بیشتر و کامل بدانید.
مقدار توصیه‌شده‌ٔ روزانه برای ویتامین D در دوران بارداری ۶۰۰ واحد بین‌المللی (IU) است. بیشتر مکمل‌های دوران بارداری حاوی ۴۰۰ واحد هستند، اما از آنجا که کمبود ویتامین D در دوران بارداری شایع است، برخی از متخصصان دز بالاتری را توصیه می‌کنند. ویتامین D ناکافی می‌تواند منجر به رشد غیرطبیعی استخوان، شکستگی یا راشیتیسم در نوزادان شود. اما قبل از مصرف مکمل ویتامین D با پزشک مراقب خود صحبت کنید. شاید لازم باشد مورد آزمایش قرار بگیرید تا مشخص شود که کمبود دارید یا خیر و اگر داشته باشید، پزشک شما می‌تواند مقدار مکمل مصرفی شما را تعیین کند.
نقاط عطف کلیدی در رشد استخوان جنین طی هفته‌های بارداری
نقاط عطف کلیدی رشد استخوان جنین طی هفته‌های بارداری به شکل زیر است:
هفتهٔ پنج: اولین جفت سومیت ظاهر می‌شود؛ آنها به بخشی از ستون فقرات تبدیل خواهند شد.
هفتهٔ هفت: طرح کلی استخوانی برای تمام اسکلت بدن ایجاد شده؛ غضروف‌ها در حال شکل‌گیری است.
هفتهٔ هشت: سومیت‌ها ناپدید می‌شوند؛ مفاصل شروع به شکل‌گیری می‌کنند.
هفتهٔ ۱۰: بافت استخوان تشکیل شده است و شروع به سخت شدن می‌کند.
هفتهٔ ۱۶: کودک شما می‌تواند اندام حرکتی خود را حرکت دهد.
هفتهٔ ۱۶ تا ۴۰: بافت استخوان به رشد خود ادامه می‌دهد. هنگام تولد، کودک شما بیش از ۲۷۵ استخوان دارد.
