به کودکانمان کمتر نه بگوییم تا آنها کمتر نه بگویند
شاید کلمهٔ «نه» شما هم دیگر اثری روی بچهٔ دبستانی شما ندارد، یا شاید فقط میخواهید رویکرد مثبتتری نسبت به تأدیب و تربیت او در پیش بگیرید. خوشبختانه، جایگزینهای زیادی برای این دستور بیش از حد استفادهشده دارید و دلیل خوبی هم برای استفاده از آنها وجود دارد. در این مطلب با این راهکارها آشنا شوید.
جایگزینهایی برای نه گفتن به بچههای پنج تا هشت ساله
بچهها اغلب شروع به نشنیده گرفتن «نه» از سوی والدینشان میکنند و شاید متوجه شدهاید که باید ۱۰ بار نه بگویید تا فرزندتان را به واکنش نسبت به این کلمه برانگیزید. خواه در تلاشید تا بچهٔ خود را از دردسر دور نگه دارید، خواه میخواهید تلاشهای خود برای آموزش درست و غلط را ادامه دهید، میتوانید روشهای بهتر و کارآمدتری از نه گفتن را امتحان کنید.
با کلمات دیگری بگویید
اگر لحن مثبتی به درخواست خود بدهید، احتمال بیشتری وجود دارد تا فرزندتان که واقعاً دوست دارد شما را راضی کند نیز به همان شکل پاسخ دهد. پس به جای نه گفتن، به روشنی بگویید که به جایش چه کاری میتواند انجام دهد.
برای مثال به جای فریاد زدن «نه! تو هال توپ بازی نکن!» بگویید: «بیا بریم تو پارک توپ بازی کن». اگر در حال درست کردن یک کاردستی است و همهٔ جای کف اتاق چسب ریخته، از او بخواهید که یک روزنامه زیر دستش بیندازد. این به او کاری برای انجام دادن میدهد و نه کاری برای متوقف کردن.
گزینهها و توضیحاتی ارائه دهید
هر کسی و مخصوصاً یک بچهٔ دبستانی که سخت به دنبال استقلال و خودکنترلی است، ترجیح میدهد که به او گزینههایی برای انتخاب کردن داده شود تا دستوری برای اطاعت کردن. بنابراین، وقتی قبل از ناهار برای آبنبات التماس میکند، به جای امتناع صریح به او حق انتخاب بین انگور و سیب را بدهید یا بگذارید بعد از ناهار آبنباتی را که دوست دارد، انتخاب کند.
گرچه ممکن است از گزینههایی که به او پیشنهاد دادهاید خیلی خوشحال نباشد، اما در نهایت یاد میگیرد که آنها را بپذیرد. همچنین او به اندازهٔ کافی بزرگ شده است که توضیحات را بفهمد. بنابراین، به او بگویید که چرا مهم است غذاهای مغذی را قبل از کالریهای بیارزش بخورد.
معامله کنید
شما نمیتوانید سر یک بچهٔ پنج ساله کلاه بگذارید، اما اغلب میتوانید با او مصالحه کنید. برای مثال، اگر یک ساختمان در حال ساخت را دیده است که میخواهد آن را از نزدیک نگاه کند، نگویید: «نه» و در عوض، نگاهش را به جرثقیلها و بولدوزرهای گوشهٔ خیابان هدایت کنید که میتواند از فاصلهٔ ایمن از پارک آن طرف خیابان تماشا کند.
از رابطهٔ خود بهره ببرید
بیشتر اوقات، بچهٔ دبستانی شما میخواهد دیگران را راضی کند و خوشایند واقع شود و از داشتن رازهای مشترکی با شما لذت میبرد. بنابراین، او عاشق کدهای ویژه خواهد بود، یعنی اشارههایی که میتوانید به جای «نهها» به او بدهید. مثلاً وقتی میخواهید رفتاری را قطع کند، او را فقط با حرف اول اسمش صدا میکنید یا فقط روی شانهاش میزنید.
یادتان باشد کد مربوطه هر چیزی که باشد، قبل از اینکه از او انتظار پاسخ داشته باشید، ابتدا مطمئن شوید که از معنایش کاملاً آگاه است.
از موضوع اجتناب کنید
هر زمان که میتوانید، بچهٔ دبستانی خود را از موقعیتهایی که در آنها مجبور به نه گفتن هستید، دور نگه دارید. هنوز هم باید وسایل خطرناک و باارزش را از دسترسش دور نگه دارید و او را در موقعیتهایی که همیشه کوشش زیادی میطلبد قرار ندهید.
به عنوان مثال، اگر همیشه هنگام آمدن همبازیهایش به خانه بر سر مجموعه دایناسورهایش درگیری دارد، به او کمک کنید قبل از رسیدن آنها، مجموعهٔ خود را بردارد و اگر خانهٔ مادربزرگش مملو از عتیقه است و مجبور میشود تمام مدت حضورش در آنجا بیحرکت بنشیند، او را به آنجا نبرید یا خیلی کمتر ببرید. مطمئناً نمیتوانید بچهٔ خود را از تمام موقعیتهایی که مجبورید نه بگویید بیرون نگه دارید، اما اگر بتوانید آنها را محدود کنید زندگی برای هر دوی شما راحتتر خواهد بود مهمتر از همه، قادر خواهید بود که بیشتر «بله» بگویید.
در مورد چیزهای کوچک سختگیری نکنید
احتمالاً تأدیب و تریبت بچهٔ دبستانی شما اکنون راحتتر از یک سال پیش است اما هنوز فرصتهای زیادی برای نه گفتن به او خواهید داشت. از همهٔ این فرصتها استفاده نکنید.
اگر به جای ساندویچ املت، ساندویچ پنیر میخواهد، چرا که نه؟ اگر اصرار دارد جوراب ارغوانی را با شلوارک قرمز بپوشد، چه ضرری دارد که اجازه دهید؟ اگر از خطر در امان است و شما مجبور نیستید نه بگویید، سخت نگیرید.
موقع نه گفتن جدی باشید
قطعاً وقتی رفتارش مهم است و استفاده از جایگزینهای نه پاسخگو نیست، نباید مردد باشید. «نه» را قاطعانه اما با آرامش، با اعتقاد راسخ و چهرهٔ خونسرد و بیحالت بگویید: «نه! نمیتونی تنهایی از عرض یه خیابون شلوغ بگذری». گفتن «نه، نه، عزیزم» با لحن شاد و خوشحال پیامهای متناقضی را به فرزندتان منتقل میکنند و قطعاً او را از کارش دلسرد نخواهد کرد.
هنگامی که به نه گفتن شما پاسخ میدهد، لبخند بزنید یا او را در آغوش بگیرید و به دنبالش چیزی تصدیقآمیز بگویید: «ممنون! تو خیلی خوب گوش میکنی!»
اصول اولیه دراصول اولیه در تربیت کودک تربیت کودک را ببینید.