پنج سال و سه ماه: رابطهٔ علت و معلولی
با پایان این هفته کودکتان پنج سال و چهار ماهش پر خواهد شد و از هفتهٔ بعدی وارد ماه پنجم از پنج سالگیاش میشود. در این مطلب با بخشی از روزهای زندگی یک کودک پنج سال و سه ماهه آشنا شوید.
علت و معلول
فرض کنید فرزندتان شاخهٔ شکستهٔ درختی افتادهای را میبیند و میپرسد «چطوری افتاده؟» درست است، او اکنون آماده و مشتاق شنیدن توضیحات مفصلی در مورد چگونگی رعدوبرق زدن در طول طوفان و افتادن مثلاً شاخهٔ درخت است، پس توضیحتان را شروع کنید و از مفصل بودنش هم نترسید!
بچههای پنج ساله مجذوب روابط علت و معلولی، چگونگی و چرایی اتفاقات و چیزها هستند. چه اتفاقی خواهد افتاد اگر او پایش را خیلی محکم در آن گودال پر از آب و گل بکوبد؟ اگر یک تخم از لانهٔ پرنده بیفتد چه میشود؟ او حالا اگر بتواند چیزی را تصور کند، میخواهد بداند نتیجهاش چه خواهد بود.
در حینی که بچهها یاد میگیرند چه اتفاقی خواهد افتاد، میتوانند رابطهٔ علت و معلولی را به رفتار خودشان ارتباط دهند، یعنی حالا آنها میدانند که اعمالشان پیامدهایی دارد. اگر فرزندتان برادر کوچک خود را بزند، تشخیص میدهد که خواهر یا برادرش ممکن است گریه کند و او باید برای مامان و بابا توضیح بدهد که چرا این کار را کرده است یا اگر در خانه با توپ بازی کند، میداند که ممکن است چیزی را بشکند.
برای کمک به کودکتان در درک بهتر علت و معلول، سؤالات «چه میشود اگر» را بپرسید. مثلاً بپرسید: «چی میشه اگه فراموش کنی امروز ناهارت رو ببری؟»، «چی میشه اگه یه بشقاب پرنده تو حیاط ما بشینه». منطقی بودن موقعیتی که مطرح میکنید چندان مهم نیست، بلکه فرایند تفکر در مورد آن است که اهمیت دارد. فرزند شما احتمالاً توضیحات هوشمندانه و عجیبی برای سؤالها سر هم خواهد کرد و در این فرایند شما مغز او را ورزش خواهید داد تا شروع به پردازش کند.
سؤالات «چی میشه اگه...» یکی از سرگرمیهای محبوب بچههای کوچک است. در مقابل این وسوسه که به شکل تحقیرآمیز و کوچکانگارانهای پاسخ دهید که «نه، این که امکانپذیر نیست»! مقاومت کنید و به جایش، یک پاسخ منطقی بدهید که نشان دهد واقعاً چه اتفاقی میتواند بیفتد.
در مورد حرف زدن با بچهها بدانید.
نکتهٔ والدین: احساس امنیت و ایمنی
اگر شما هم گاهی با همسرتان مشاجره دارید، تمام تلاش خود را بکنید تا در حضور فرزندتان آن را مخفی نگه دارید. بچههای کوچک آنتنهای تیزی برای ردیابی اختلاف و ناسازگاری دارند و این می تواند منجر به استرسی شود که احساس ایمنی و امنیت آنها را از مختل کند و از بین ببرد.
اگر در رابطه با فرزندپروری اختلاف دارید، با احترام به یکدیگر آن را حلوفصل کنید. بالاخره هر دوی شما یک هدف دارید و آن پرورش بچهای سالم و شاد است. گاهی اوقات باید توافق کنید که فعلاً با هم مخالف باشید تا بعداً بتوانید سر فرصت اختلافنظر خود را حل کنید.
در مورد علائم اضطراب کودکان بدانید.