وقتی فرزندم در قرارهای بازی با دوستانش دعوا میکند چه باید بکنم؟
قرارهای بازی فرصتی عالی برای کودک خردسال شما برای یادگیری مهارتهای اجتماعی است، اما برای اینکه خوب و آرام پیش بروند به صبر و مراقبت فراوان از سوی شما نیاز دارند. وقتی کودکتان ماشین اسباببازی همبازی خود را از او میقاپد، در مقابل میل به سخنرانی و نطق کردن، گرفتن اسباببازی، وقفه دادن به او یا فرستادن مهمانش به خانه مقاومت کنید. رویکردهای منفی مانند اینها ممکن است آن رفتار را به طور لحظهای مهار کند، اما از آنجا که شما کار فکر کردن و اعمال قانون را انجام میدهید، کودک پیشدبستانی شما چیزی در مورد چگونگی کنار آمدن و مواجهه با مشکل در آینده نمیآموزد. علاوه بر این، اگر توبیخ و سرزنش کافی بشنود، شروع به نشنیده گرفتن آنها میکند. در عوض، رویکرد مثبتی اتخاذ کنید، رویکردی که او را ترغیب کند به جای خودش فکر کند و زمینه را برای یادگیری مهارت حل مسئله در آینده فراهم میکند.
هنگامی که کودک شما اسباببازی کودک دیگری را میقاپد، از به اشتراک گذاشتن چیزی امتناع میکند، یا بر سر دوستش فریاد میزند یا او را میزند، بپرسید: «فکر میکنی این کار باعث میشه شاهین خوشحال بشه یا ناراحت؟» شاید لازم باشد قبل از شروع این گفتوگو صبر کنید تا هر دو کودک آرام شوند و همچنین باید بررسی کنید که در وهلهٔ اول چه چیزی باعث دعوا و مجادله شده است. با کمک کردن به فرزندتان در شناختن و در نظر گرفتن احساسات جریحهدار دوستش و تشویق حس همدلی رو به رشدش، در نهایت و سرانجام به او میآموزید که گزینههایی را با پیامدهای مثبت برای خود و دوستانش انتخاب کند. البته هدف این است که او از حمله به دیگران به این خاطر امتناع کند که میفهمد باعث رنج دیگران میشود، نه به این دلیل که میترسد به دردسر بیفتد.
یک کودک پیشدبستانی یا کودک دبستانی بزرگتر، یا کودکی با مهارت کلامی بیشتر حتی آمادهٔ انگیزش بیشتر است. بعد از اینکه در مورد احساسات دوستش از فرزندتان پرسوجو کردید، از او بپرسید: «فکر میکنی بعدش چه اتفاقی بیفته؟» پاسخی که شما به دنبال آن هستید، فکر کودک در مورد تنبیه یا مجازات نیست، بلکه چیزی در این راستاست: «شاهین ممکنه من رو دوست نداشته باشه» یا «شاهین نمیخواد دیگه بیاد اینجا». بعد از او بپرسید: «اگه اینطوری بشه چه حسی پیدا میکنی؟» این باعث میشود کودک پیشدبستانی شما بداند که احساسات او نیز مهم است.
سرانجام، با پرسیدن اینکه «چه کاری میتونی بکنی یا چه حرفی میتونی بزنی که با کار الانت متفاوت باشه؟» او را به حل مسئله تشویق کنید. بچهها غالباً مشتاقند که خودشان به تنهایی راهحلهایی بیابند و ممکن است او پیشنهاد کند به دوستش اجازه دهد با چند اتومبیل گرانبهایش بازی کند و خودش را با بقیهٔ اسباببازیها سرگرم کند. وقتی سازش و مصالحهای قابل اجرا یافت، به جای گفتن «فکر خوبه!» بگویید: «چقدر خوب فکر کردی!» تا روی عمل فکر کردن او تأکید کند، نه آنچه که فکر میکند. کودکان پیشدبستانی عاشق شنیدن تعریف و تمجید هستند، بنابراین از ستایش دریغ نکنید و بگویید: «وای، تو این مشکل رو خودت حل کردی!»
وقتی همبازی فرزندتان باعث تحریک دعوا میشود، موقعیت را به همان شیوه مدیریت کنید. از او بپرسید که فکر میکند بچهٔ شما چه احساسی دارد، فکر میکند بعدش چه اتفاقی ممکن است بیفتد، آن اتفاق چه احساسی در او ایجاد میکند و به جایش چه کاری میتواند انجام دهد. یا بچهها را تشویق کنید که فکرهایشان را روی هم بگذارند و بگویید: «شما دو تا میتونید برای حل این مسئله راهحل دیگهای پیدا کنید؟»
البته ممکن است از خود بپرسید که چگونه وقت و فرصت پرسیدن این همه سؤال را پیدا کنید. در ابتدا این کار کمی زحمت و دردسر دارد، اما وقتی کودکتان عادت میکند به این شیوه در مورد رفتار خود فکر کند، دیگر مجبور نیستید تمام مراحل را طی کنید. به زودی تنها چیزی که باید هنگام ایجاد مشکل بپرسید این است که «برای حل این مشکل چه کاری میتونی بکنی؟»