تفاوت بین روشهای آموزشی زبان کامل و فونیکس چیست؟
طرفداران روش زبان کامل معتقدند که همهٔ کودکان خواندن را به طور طبیعی یاد خواهند گرفت، درست همانطور که صحبت کردن و راه رفتن را یاد میگیرند و اینکه غوطهور کردن کودکان در کتابهای خوب تنها کاری است که برای تبدیل کردن آنها به خوانندگان روان و توانا لازم است.
از طرف دیگر، طرفداران روش فونیکس معتقدند که تمام آنچه کودک برای تبدیل شدن به یک خوانندهٔ روان نیاز دارد، مقدار مناسبی از فونیکس در پیشدبستانی یا کلاس اول است؛ یعنی قرار گرفتن در معرض یک برنامهٔ فونیکس صریح که کد الفبا و نحوهٔ نمایندگی گفتار توسط الفبا را آموزش میدهد.
دهههاست که چگونگی یادگیری خواندن توسط کودکان موضوع بحث و جدل بوده، اما این مناقشه در 15 سال گذشته بسیار بیشتر شده است، زیرا طرفداران این دو روش حاضر به هیچ مصالحهای نیستند.
متأسفانه، این بحث بزرگ بین اردوگاههای زبان کامل و آواشناسی در دینا باعث شده که بیش از یک نسل از دانشآموزان دبستانی از دانشی حیاتی که برای خوب خواندن ضروری است، محروم شوند. هر کدام از این دو فلسفه اگر به صورت منفرد استفاده شود، بچهها را از تجربههای ضروری برای تبدیل شدن به بزرگسالان باسواد محروم میکند.
طرفداران روش زبان کامل تکنیک «مته کن و بُکُش» در روش فونیکس را، به این معنا که با مته و دریل کردن چیزی و تمرین و تکرار زیاد در مغز دانشآموز، انگیزهٔ یادگیری او را میکشید، قبول ندارند و به والدین میگویند اگر فرزندتان تا کلاس سوم خواندن را یاد نگرفت هم نگران نباشید.
اگر منصفانه نگاه کنیم، معلمان و محققان طرفدار روش زبان کامل، همهٔ آموزگاران و والدین را از اهمیت غوطهور کردن بچهها در ادبیات برجستهٔ کودکان، هم قبل از آموزش رسمی خواندن، هم در حین آن و هم بعدش آگاه کردهاند.
یک برنامهٔ آموزش خوب شامل هر دو روش فونیکس و زبان کامل است، اما آنها را با هم ترکیب نمیکند یا همزمان استفاده نمیکند. روش فونیکس باید به طور جداگانه، مستقیم و به طور نظاممند به دانشآموزان آموزش داده شود، نه در بستر خواندن ادبیات. اما، کودکان به مواجههٔ روزانه با ادبیات باکیفیت و از طریق کتاب خواندن برای آنها، بحث در مورد داستانها و معرفی دانش و واژگان جدید نیاز دارند. وقتی آنها فونیکس، یعنی تناظر صداها و حروف را یاد گرفتند، لازم است آنچه را که آموختهاند هر روز تمرین کنند تا به خوانندگان ماهری تبدیل شوند.
برای توضیح بیشتر لازم است بدانید که فونیکس یک رویکرد «از پایین به بالا» در نظر گرفته میشود که در آن دانشآموزان معنای یک متن را «رمزگشایی» میکنند. کل زبان یک رویکرد «از بالا به پایین» تلقی میشود که در آن خواننده برای تفسیر معنای آنچه که میخواند، معنایی شخصی از متن را بر اساس دانش قبلی خود ایجاد میکند.
