آیا باید کودکی را که به بچهٔ من زور میگوید تنبیه کنم؟
قبل از هر چیزی لازم است این نکتهٔ مهم را بدانید که در مورد بچههای دیگران دو قانون اساسی وجود دارد و باید همیشه از آنها پیروی کنید:
۱. هرگز به والدین دیگری نگویید که چگونه باید فرزند خود را تربیت کنند.
۲. هرگز کودکی را که بچهٔ شما نیست تأدیب و تنبیه نکنید.
هر والدینی روش خاص خود را در پرداختن به رفتار فرزندانشان دارند و اگرچه ممکن است از صمیم قلب آرزو کنید که پدر یا مادر دیگری فرزند خود را با قاطعیت بیشتری مهار کنند، اما تصمیم آن با شما نیست.
البته خشونت فیزیکی توجه فوری را میطلبد، بنابراین اگر بچهای در حضور شما نسبت به فرزندتان پرخاشگرانه رفتار میکند، مداخله کنید و به هر دو بگویید آرام شوند. اگر زورگویی در مدرسه اتفاق میافتد، با معلم فرزندتان و احتمالاَ مدیر مدرسه هم تماس بگیرید تا بفهمید آیا او از این مسئله آگاه است یا خیر و قصد دارد در مورد آن چه کاری انجام دهد. اما در این سن، قلدری بیشتر به منظور آسیب زدن به احساسات است تا ایجاد درد فیزیکی. بنابراین هدف شما این است که به بچهٔ خود بیاموزید نقش قربانی را بازی نکند.
اول، سعی کنید بفهمید که کودک شما اغلب مورد قلدری قرار میگیرد یا فقط به ندرت. اگر اتفاقی نادر است و پیش روی شما اتفاق میافتد، فقط روی بچهٔ خود تمرکز کنید و نه کودک آزارگرش. یک قلدر به دنبال جلب توجه است، بنابراین با دادن آنچه میخواهد، رفتارش را تقویت نکنید.
از سوی دیگر، اگر قلدری یک مشکل همیشگی است، به محیط فرزندتان توجه کنید. آیا در مدرسه راحت است اما همیشه در تمرین فوتبال مشکل دارد؟ شاید چیزی در محیط مثل بچههای دیگر یا یک مربی خاص در ایجاد مشکل نقش داشته باشد. در این صورت، با سرمربی تیم ملاقات کنید تا موضوع را مورد بحث و بررسی قرار دهید و یک برنامهٔ عمل تعیین کنید. در صورت ادامهٔ مشکل، میتوانید تصمیم بگیرید که این گروه یا محیط خاص برای فرزند شما مناسب نیست.
اگر فرزند دبستانی شما فارغ از اینکه در کجا باشد یا با چه کسی باشد، اغلب هدف پرخاشگری قرار میگیرد، پس باید مهارتهای مقابلهای را یاد بگیرد. منظورم این نیست که به او یاد بدهید بددهان یا طعنهزن باشد یا متقابلاً کسی را بزند، چون این میتواند زیانبخش باشد. در عوض، به او بیاموزید که به چشمهای آزارگر خود نگاه کند و بگوید: «من این کار رو دوست ندارم. همین حالا تمومش کن و دیگه انجامش نده». این معمولاً برای دور کردن یک قلدر کافی است. همچنین به فرزندتان بیاموزید که کنار بکشد و درگیر فعالیت دیگری شود. اگر از قلدر دور شود و به تنهایی، یا با دوستی که کمتر سلطهگر و مهاجم است اوقات خوشی داشته باشد، دیگر هدف سرگرمکنندهای برای قلدر نخواهد بود.
روی مهارتهای اجتماعی فرزندتان کار کنید تا او اینقدر آسیبپذیر نباشد. برای مثال، به او کمک کنید بازیکن خوبی در گروهش باشد. یک راه انجام این کار دعوت کردن همگروهیهایش به خانهتان است. همچنین میتوانید داوطلب شوید تا مثلاً در سفرهای میدانی مدرسه با آنها همراه شوید یا به عنوان مدیر تیم عمل کنید. هرچه بتوانید در گروهش فعالتر باشید بهتر است. وقتی با این بچهها هستید، با آنها به شیوهای دوستانه صحبت کنید. به آزارگر فرزند خود بگویید: «چه تیشرت باحالی» یا «پس تو یارین هستی. از آشنایی باهات خوشحالم!» این کار نه تنها رفتار دوستانه را برای فرزند شما الگوسازی میکند، بلکه او را به عنوان کسی که پدر و مادر حامی و پشتیبانی دارد، به بچههای دیگر میشناساند.
وقتی فرزندتان به خانه میآید و به شما میگوید کسی اذیتش کرده است، سعی کنید برخوردی سرسری و راحت داشته باشید. بیش از حد روی آن رویداد یا شخص آزارگر تمرکز نکنید. همدلی کردن و همدردی خوب است، مثل گفتن: «مطمئنم که باعث شد اعصابت خرد بشه. یارین حتماً امروز روز بدی داشته که همچین حرفی به تو زده» اما زیاد درگیر موضوع پیله نشوید و سریع به سراغ موضوعات دیگر بروید. مثلاً: «امروز تو مدرسه چه اتفاقای دیگهای افتاد؟» کاری کنید فرزندتان روی این موضوع که کسی آن بیرون قصد آزار او را دارد تمرکز نکند، بلکه روی این واقعیت که آن قلدر برای خودش مشکلاتی دارد که باید حل کند، متمرکز شود.
در مورد برخورد با بدرفتاری کودک دیگران بیشتر بدانید.