میزان شیرخشک مورد نیاز نوزاد
در صورت تغذیۀ نوزاد با شیرخشک، ممکن است تشخیص میزان کافی شیرخشک مورد نیاز کودک برای شروع کمی سخت باشد. اطلاع از میزان مناسب شیرخشک بیشتر به وزن کودک و چگونگی رشد نوزادتان ارتباط دارد. اگر دستورالعملهای مناسب پزشک کودکتان را دنبال کنید و به طور منظم برای انجام مراقبتهای نوزاد به او مراجعه کنید، به احتمال زیاد کودک شما غذای کافی دریافت میکند و رشد مناسبی خواهد داشت. در این مطلب میتوانید با شروع تغذیه با شیرخشک، میزان شیرخشک مصرفی بر اساس سن نوزاد، میزان شیرخشک مصرفی بر اساس وزن کودک و علائم شیر خوردن بیش از حد در نوزادان آشنا شوید.
شروع تغذیه با شیرخشک
بهطورکلی، نوزادان زمانی شیر میخورند که گرسنه هستند و زمانی از خوردن دست میکشند که سیر شوند. اما نوزادانی که با شیرخشک تغذیه میشوند، معمولاً از نوزادانی که شیر مادر میخورند وزن بیشتری دارند. اشتهای نوزادان متفاوت است و نیازهای غذایی آنها نیز به طور روزانه و ماهانه تغییر میکند.
مقدار شیرخشک کافی برای نوزادی که فقط با شیرخشک تغذیه میشود در یک دورۀ ۲۴ ساعته، معمولاً در نهایت تا ۹۵۰ سیسی یا میلیلیتر است و وقتی شروع به خوردن مواد غذایی جامد میکند نیز، احتمالاً لازم است مقدار شیرخشک او را کاهش دهید. پزشک میتواند به شما در مورد رشد پیوسته و مقدار مناسب شیرخشک کودکتان اطلاعات لازم را بدهد. اگر کودک شما ترکیبی از شیر مادر و شیرخشک میخورد، میتوانید برای اطلاع از شیرخشک به عنوان مکمل غذایی در شیردهی و دریافت توصیههای دقیقتر با پزشک خود صحبت کنید.
میزان شیرخشک مصرفی بر اساس سن نوزاد
اگر تغذیۀ نوزاد با شیرخشک است، طی هفتۀ اول هر زمان و هر تعداد که نوزادتان خواست میتوانید به او شیر بدهید. اما پس از آن مهم است که به کودک بیش از اندازه شیر ندهید تا در محدودۀ وزنی سالمی باقی بماند. بیشتر نوزادان تازه متولدشده، هر چند ساعت یک بار نیاز به شیر خوردن دارند. در هفتۀ اول با ۳۰ تا ۶۰ سیسی شیرخشک در هر وعده شروع کنید و به تدریج آن را به ۶۰ تا ۹۰ سیسی در هر سه تا چهار ساعت یک بار برسانید. همچنان که نوزاد رشد میکند و معدهاش بزرگتر میشود، وعدههای کمتر و شیر بیشتری در هر وعده میخورد. برای مثال در حدود یک ماهگی ممکن است در هر ۲۴ ساعت، پنج یا شش شیشۀ ۱۲۰ سیسی و در شش ماهگی، چهار یا پنج شیشۀ ۱۸۰ تا ۲۴۰ سیسی شیرخشک بخورد.
همچنین کودک شما ممکن است در طول دورههای جهش رشد گرسنهتر از حد معمول شود. این دورهها معمولاً در فاصله ۱۰ تا ۱۴ روزگی و در سن سه هفتگی، شش هفتگی، سه ماهگی و شش ماهگی رخ میدهد. در نهایت نیز کودک به احتمال زیاد همان میزان چهار تا پنج شیشهشیر را تا اولین سالگرد تولد خود میخورد، یعنی تا زمانی که میتواند خوردن شیر گاو را همراه با سه وعده غذای جامد و دو میانوعده در روز شروع کند.
میزان شیرخشک بر اساس وزن نوزاد
برای چهار تا شش ماه اول که کودک هیچ غذای جامدی نمیخورد، یک قانون سرانگشتی ساده به این شکل وجود دارد که به ازای هر یک کیلوگرم وزن کودک، به او ۱۶۰ سیسی شیرخشک در هر ۲۴ ساعت بدهید. برای مثال، اگر وزن کودک شما ۲ کیلو و ۷۰۰ گرم است، در یک دورۀ ۲۴ ساعته به او حدود ۴۲۰ سیسی شیرخشک بدهید و اگر وزن او ۴ کیلو و ۵۰۰ گرم است، ۷۰۰ سیسی شیرخشک به او بدهید.
همینطور، به یاد داشته باشید که این اعداد یک حکم قطعی نیست و فقط دستورالعملی کلی برای مشخص شدن میانگین شیرخشک مورد نیاز کودکتان است. تغذیۀ روزانۀ کودک با توجه به نیازهای فردی او متفاوت خواهد بود و همچنین او ممکن است برخی روزها کمی بیشتر و برخی روزها کمی کمتر شیر بخواهد.
علائم شیر خوردن بیش از حد
استفراغ کردن بعد از یک وعده تغذیه ممکن است نشانۀ آن باشد که کودک شما بیش از حد شیر خورده است. یادتان باشد بالا آوردن کمی شیر طبیعی است، اما استفراغ طبیعی نیست. بهتر است در مورد تفاوت استفراغ نوزادی و بالا آوردن نوزادان به شکل کامل آشنا باشید تا بیجهت نگران نشوید. دلدرد بعد از تغذیه نیز میتواند نشانۀ شیر دادن بیش از حد باشد. اگر کودک پاهای خود را جمع میکند یا شکمش سفت به نظر میرسد، ممکن است دلدرد داشته باشد. بهتر است در مورد دلایل دلدرد در نوزادان کمی بیشتر مطالعه کنید و با راهکارهای رفع دلدرد نیز آشنا باشید.
همچنین به یاد داشته باشید که همیشه مشکل کودکتان گرسنگی نیست، پس با هر نالۀ کودک فوراً به او یک شیشهشیر ندهید. این احتمال را؛ به ویژه اگر تازه به او غذا دادهاید، در نظر بگیرید که ممکن است او به دلیل پوشک کثیفش گریه میکند، سرد یا گرمش شده است، نیاز به آروغ زدن دارد یا فقط میخواهد بغلش کنید تا به شما نزدیکتر باشد. در برخی موارد نیز اگر حال کودک خوب نباشد، ممکن است کمتر از حد معمول گرسنه شود. این یکی از مواردی است که لازم است در صورت احتمال وجود آن به پزشک مراجعه کنید.
مطالب انواع شیرخشک و شیرخشک مایع مادرشو را ببینید.
