آیا جیوهٔ موجود در مواد پرکنندهٔ دندان برای کودک مضر است؟
برخی مخالفان پرکردگی دندان با آمالگام، آن را به بیماری‌های مختلفی از جمله سندرم خستگی مزمن، ام‌اس، آسم و آلزایمر ارتباط داده‌اند. اما آیا این گفته درست است یا صحت دارد که جیوهٔ موجود در مواد پرکنندهٔ دندان می‌تواند برای سلامت کودک مضر باشد؟ در این مطلب با جواب این پرسش آشنا شوید.
آمالگام دندان چقدر خطر دارد؟
آمالگام یعنی مخلوط و مادهٔ نقره‌ای رنگی که اغلب در پرکردگی دندان مورد استفاده قرار می‌گیرد، آمالگام نقره، جیوه، قلع و مس است. این ماده بیش از ۱۵۰ سال است که برای پر کردن حفره‌ٔ دندان‌های پوسیده استفاده می‌شود. بیشتر دندان‌پزشکان آمالگام را ماده‌ای در دسترس برای این ترمیم دندان‌ها تلقی می‌کنند، زیرا ثابت شده که ایمن است و در مقایسه با نوع همرنگ دندان که رزین کامپوزیت نام دارد کارآمدتر، ارزان‌تر و به‌صرفه‌تر است، فقط رنگ تیرهٔ آن ممکن است ظاهر زیبایی در دهان نداشته باشد.
همچنین با وجود برخی گفته‌ها و مخالفان ترمیم دندان با آمالگام، هیچ یک از تحقیقات انجام‌شده تاکنون ارتباط بیماری‌های مختلفی مثل ام‌اس، آسم و آلزایمر با آمالگام را تأیید نکرده است. بنابراین و بر اساس مطالعات، ترمیم آمالگام حاوی جیوه یا جیوهٔ موجود در مواد پرکنندهٔ دندان خطری برای سلامت افراد ندارد، مگر در موارد بسیار نادری که بیمار به آن حساسیت دارد. پس اگرچه برخی از والدین همچنان نگرانند که این مادهٔ پرکننده ممکن است برای کودک در حال رشد یا جنینی که در شکم دارند مضر باشد، اما تاکنون هیچ شواهدی برای آن ثبت نشده است.
بخار جیوهٔ ناشی از آمالگام دندان چه ضرری دارد؟
افرادی که پرکردگی آمالگام دارند که به آن ترمیم نقره‌ای نیز می‌گویند، ممکن است هنگام جویدن مواد غذایی یا به هم ساییدن دندان‌های خود در معرض مقادیر فوق‌العاده ناچیزی بخار جیوه قرار گیرند و اگرچه بخش اعظم این بخار را با بازدم هوا بیرون می‌دهند، ممکن است مقداری از آن را ببلعند. اما باز هم مطالعات نشان می‌دهد جیوه‌ای که افراد با خوردن ماهی و حتی نوشیدن آب و تنفس هوا وارد بدن خود می‌کنند بسیار بیشتر از جیوهٔ ناشی از پرکردگی دندان است. در حقیقت، برخی آزمایشات نشان داده‌اند که به طور متوسط، افرادی که پرکردگی آمالگام دارند، سطح جیوهٔ موجود در ادرارشان که بیشتر جیوه از طریق آن دفع می‌شود، بالاتر از کسانی نیست که پرکردگی آمالگام ندارند.
برای اینکه افراد کاملاً مطمئن باشند که این قرار گرفتن در معرض جیوه خطری ایجاد نمی‌کند، محققان همچنان به بررسی موضوع ادامه می‌دهند ولی در بیانیه‌های جدیدتر عنوان شده است که اگرچه بر اساس بررسی‌ها، آمالگام دندانی هیچ گونه خطر ظاهری برای سلامت جمعیت عمومی ایجاد نمی‌کند، اما برای تعیین احتمال اثرات نامحسوس‌تر رفتاری یا مرتبط با سیستم ایمنی در گروه‌های جمعیتی حساس، از جمله زنان باردار و کودکان زیر شش سال به مطالعات بیشتری نیاز است.
برای پر کردن دندان کودک آمالگام بهتر است یا کامپوزیت؟
برای گرفتن این تصمیم و قبل از هر چیزی، باید یک دندان‌پزشک خوب و آگاه پیدا کنید و در مورد نگرانی خود نسبت به پر کردن دندان کودکتان با او صحبت کنید. اگر دندان‌پزشکتان تأیید کرد، می‌توانید به جای آمالگام از رزین کامپوزیت که همرنگ دندان است برای پر کردن دندان کودکتان درخواست کنید.
به گفتهٔ برخی کارشناسان، نقطه ضعف اصلی کامپوزیت‌ها این است که روی سطح دندان خوب مهر و موم نمی‌شود و ممکن است باعث شود باکتری‌ها بتوانند به زیر پرکردگی نفوذ کنند و در آنجا بتوانند باعث ایجاد حفره‌ٔ پوسیده‌ٔ دیگری شوند و همچنین ممکن است به اندازهٔ آمالگام دوام نداشته باشد اما از طرفی هم، ترمیم‌های رزینی جدید که به کامپوزیت معروف هستند امروزه کیفیت استحکامی و زیبایی بالایی دارد و این ترمیم‌های کامپوزیت اگر به خوبی استفاده و انجام شوند از نظر استحکام با آمالگام فرقی ندارند، ولی در هر صورت بهتر است انتخاب مادهٔ ترمیمی دندان کودک شما با مشورت دندان‌پزشک مورد اعتمادتان و با در نظر گرفتن شرایط خاص دندان‌ها انجام شود؛ بنابراین نمی‌توان یک نظر قطعی و واحد برای انتخاب نوع مادهٔ پرکردگی برای همهٔ موارد در نظر گرفت و بهترین انتخاب وابسته به شرایط متفاوت است.
همچنین به گفتهٔ پزشکان لزومی ندارد پرکردگی آمالگام قدیمی دندان‌هایتان را با کامپوزیت جایگزین کنید، زیرا در حال حاضر هیچ مدرکی مبنی بر مضر بودن آن وجود ندارد و در هر صورت، فرایند تخلیه‌ٔ آن ممکن است شما یا فرزندتان را در معرض جیوهٔ بیشتری قرار دهد نسبت به زمانی که آن را در دهانتان دارید.
