وقتی کودک نوک سینهٔ شما را گاز میگیرد، چه کار کنید؟
گاز گرفتن نوک سینه توسط کودک میتواند واقعاً دردناک باشد و بدتر از آن میتواند در شما حالت پریشانی و ترس از تکرار آن را موجب شود. بعد از یک بار گاز گرفته شدن دیگر مشکل است که مثل قبل هنگام شیردهی راحت باشید. در این مطلب با علل گاز گرفتن نوک پستان مادر توسط شیرخواران و راهکارهای برخورد با آن آشنا شوید.
چرا کودک نوک پستان مادر را گاز میگیرد
برخلاف باور عموم، کودکانی که گاز میگیرند به ندرت خواهان قطع شیردهی هستند. دلایل بسیاری میتواند موجب گاز گرفتن کودک شود، اما شایعترین آنها دندان درآوردن کودک است. گاهی کودکان قبل از آنکه اولین دندانشان دربیاید هم گاز میگیرند، اما معمولاً پس از درآمدن دندانهای جلویی گاز میگیرند.
بههرحال، بیشتر مادران هنگامی که دندان کودکشان در حال جوانه زدن است بیشتر دچار مشکل میشوند تا موقعی که دندانش درآمده است. کودکان هم ناراحتی زیادی را در این زمان تجربه میکنند و گاهی نحوهٔ گرفتن پستان را به خاطر پرهیز از تماس آن با محل دردناک جوانههای دندانی تغییر میدهند که این میتواند موقتاً باعث درد و زخم نوک پستان مادر شود.
همچنین وقتی شیرخوار به طرز صحیح پستان را به دهان بگیرد، لبهای او به بیرون برمیگردد و لثهٔ او عقب آرئول، یعنی همان هالهٔ قهوهای دور نوک پستان قرار میگیرد و دندان او با زبانش پوشیده خواهد شد و با آرئول تماس پیدا نمیکند. به همین دلیل، اگر کودکتان پستان را درست بگیرد و فعالانه و درست شیر بخورد، گاز نمیگیرد. اما ا گر فقط نوک پستان را بگیرد، درد و مشکلات بعدی به وجود میآید.
دلایل دیگر سرماخوردگی یا عفونت گوش است، چون بلعیدن شیر موقع تغذیه از پستان با وجود گرفتگی بینی مشکل است. همچنین استرس یا حتی راهی برای جلب توجه بیشتر مادر، میتواند دلیل گاز گرفتن شیرخوار باشد.
برای قطع گاز گرفتن نوک پستان مادر قبل از شیردهی چه کار کنید
دندان درآوردن کودک و ترس از گاز گرفتن نوک پستان توسط او نباید موجب قطع شیردهی شود و همانطور که میدانید بهتر است تغذیه با شیر مادر تا پایان دو سالگی ادامه یابد. پس به توصیههای زیر توجه کنید:
- به شیرخوارتان یک پارچهٔ مرطوب سرد یا وسیله مخصوص جویدن مثل یک دندانگیر سرد و خنک؛ ولی نه یخزده، بدهید.
- اگر کودکتان غذاهای کمکی میخورد، مادهٔ غذایی سفت و سردی مثل هویج بدهید که به دندان بگیرد. اما به دقت و از نزدیک کودک را برای پیشگیری از خفگی زیر نظر بگیرید، چون در اثر خیس و خرد شدن تکههای آن، احتمال خفگی وجود دارد.
- لثههای شیرخوار را با انگشت تمیز ماساژ دهید.
- قبل از استفاده از مواد بیحسکنندهٔ لثه با پزشک کودکتان مشورت کنید، چون این ترکیبات میتواند باعث بیحس شدن زبان شیرخوار و گاهی آرئول مادر شود و در این صورت مشکلات شیردهی بیشتر میشود.
برای قطع گاز گرفتن نوک پستان مادر در طول شیردهی چه کار کنید
هرچند راهحلهایی برای قطع گاز گرفتن حین شیردهی وجود دارد، اما کودک شما ممکن است خیلی زود گاز گرفتنش را متوقف نکند. با این وجود، با صبر و حوصله به خرج دادن این مشکل برطرف خواهد شد. توصیههای زیر برای کاهش یا رفع این مشکل هنگام شیردهی به شما کمک میکند:
دقت به نحوهٔ شیر خوردن: وقتی کودک به درستی پستان را گرفته است و فعالانه میمکد، شیر را خوب میبلعد و در این حالت از لحاظ فیزیکی غیرممکن است که گاز بگیرد، پس کودکتان برای گاز گرفتن نیاز به توقف مکیدن دارد. در صورت پستان گرفتن صحیح و شیر خوردن درست، نوک پستان شما در عقب دهان شیرخوار واقع میشود. برای گاز گرفتن شیرخوار باید زبانش را تنظیم کند و نوک پستان را جلوی دندانهایش بکشد. بنابراین و به عنوان اولین نشانه، وقتی شیرخوار در صدد گاز گرفتن است، چند لحظهای دقت و به دهانش نگاه کنید، معمولاً پس از آنکه گرسنگی اولیهٔ کودک رفع میشود، زمانی است که نوک پستان شما به طرف جلوی دهان شیرخوار میلغزد و اغلب قبل از این اتفاق، هیجان و حرکت فک شیرخوار تغییر خواهد کرد. به محض اینکه چنین تغییری را مشاهده کردید، انگشتتان را از گوشهٔ دهان شیرخوار به داخل بلغزانید و بین دندان او نگه دارید و بگذارید نوک پستانتان خارج شود، انگشت از نوک پستان شما حفاظت میکند. اما ناگهان عقب زدن کودک گرچه یک واکنش طبیعی برای جدا کردن او از پستان است، ولی سبب زخم نوک پستان شما میشود. پس مطمئن شوید که کودک سینهٔ شما را به خوبی در دهان گرفته باشد و به آرامی سعی کنید که قبل از گرفتن پستان، دهانش را کاملاً باز کند.
توجه به نحوهٔ بغل کردن: سعی کنید وضعیت بغل کردن کودک را تغییر دهید و وقتی پستان را گرفته است، وزن بدن او را با دستان خود حمایت کنید. همچنین نحوهٔ بغل کردن کودک هم خیلی مهم است و کمک میکند که کودک هنگام شیر خوردن نزدیک پستان نگه داشته شود و بنابراین به سهولت نمیتواند خودش را دور کند و پستان را بکشد. اگر کودک هنگام پستان گرفتن نزدیک بدن و پستان شما نباشد، به راحتی میتواند نوک پستان را بجود یا گاز بگیرد. بنابراین، پاسخ دیگر به گاز گرفتن کودک که برخی مادران آن را مفید میدانند، فشار دادن کودک حداقل برای چند لحظه به نزدیک پستان است. پس اگر کودک شروع به دور کردن خودش کند، احتمالاً در صدد گاز گرفتن است.
در نظر گرفتن بیماری کودک: وقتی هم علت گاز گرفتنتان سرماخوردگی یا عفونت گوش کودک است، عمودیتر او را بغل کنید تا راحتتر نفس بکشد. همچنین قدم زدن هنگام شیردهی میتواند به کودک کمک کند تا راحتتر شیر بخورد.
حرف زدن با کودک: هرچند کودکتان خیلی کوچکتر از آن است که منظورتان را درک کند، اما لحن صدا و وضعیت شما منظورتان را به او انتقال میدهد. پس به او حتی مکرر بگویید که گاز گرفتن شما را آزار میدهد و او نباید گاز بگیرد. پس یک حلقهٔ دندانی مخصوص گاز گرفتن به کودک بدهید و بگویید: «مامان برای گاز گرفتن نیست، میتونی این رو گاز بگیری.» مثبت عمل کنید و او را هنگامی که شیر میخورد و گاز نمیگیرد تشویق کنید. بغل کردن و آغوش گرفتن اضافی پیام مهم شما را انتقال میدهد.
بعضی وقتها نیز دندان جدید کودک به شکلهای دیگر نیز میتواند نوک پستان را تحریک کند. مثلاً روی آرئول بریدگی ایجاد کند یا موقع گرفتن یا رها کردن نوک پستان را خراش دهد. در این صورت باز هم مطمئن شوید که دهان شیرخوار کاملاً باز و نحوهٔ گرفتن پستان خوب باشد. همچنین مطمئن شوید درست او را بغل کردهاید و وزن بدنش را حمایت میکنید، چون گاهی وزن بدن شیرخوار نوک پستان را به پایین میکشد و مشکل را بیشتر میکند.
در صورت گاز گرفتن نوک پستان مادر پس از شیر دادن چه کار کنید
نوک پستانها را با آب سرد آبکشی کنید، زیرا برخی مادران پی میبرند که بزاق زیادی کودک برای نوک پستانشان تحریککننده است. برخی از مادرها هم استفاده از از لانولین (ترکیب ۱۰۰ درصد لانولین برای مادران شیرده) را مفید میدانند. همچنین گاهی جای دندان شیرخواران بزرگتر پس از تغذیه با شیر مادر به شکل حلقهای روی پستان مادر باقی میماند. اما این عموماً دردناک نیست و به علت آن است که کودک دندانش را به پستان تکیه میدهد. به هر حال ممکن است شیرخوار دندانش را به انتهای نوک پستان گیر بدهد و این ناراحتکننده است، پس با استفاده از روشهای توصیهشده او را تشویق به درست گرفتن پستان کنید.