چهار سال و ۱۱ ماه: آموزش کنترل احساسات
هرچه میگذرد به پایان چهار سالگی کودکتان نزدیکتر میشویم. مادرشو به خاطر همراه شما بودن طی این سالها به خودش تبریک میگوید. در این مطلب با بخشی از روزهای زندگی یک کودک چهار سال و ۱۱ ماهه آشنا شوید.
مهار احساسات
یکی از بزرگترین هدایایی که میتوانید به فرزند خود بدهید این است که به او یاد دهید وقتی احساساتش به جوش میآید، خود را چگونه آرام کند. یادگیری خودآرامی آسان نیست، همچنان که آموزش آن آسان نیست، زیرا بیشتر ما هنوز در حال تکمیل این مهارت هستیم.
از آنجا که میخواهید او را قبل از اینکه از کوره در برود آرام کنید، ابتدا باید سیگنال یا علائمی را که نشان میدهد در شرف از دست دادن کنترلش است بشناسید. آیا او ناله و زاری میکند یا خشمش را به صورت کلامی نشان میدهد؟ یا شاید زبان بدن یا لحن صدایش از شروع آن خبر میدهد. مثلاً اگر از بازی با لگوهایش کلافه شده باشد، دندانهایشان را به هم میساید؟ وقتی نشانههای خشم او را بشناسید، میتوانید در مورد آنها با او صحبت کنید. هدف این است که کاری کنید که وقتی در شرف انفجار خشم است، خودش به تنهایی آن را تشخیص دهد. همچنین به یاد داشته باشید که برخی مطالعات، تحریکپذیری در کودکان را با دریافت بالای شکر ارتباط دادهاند.
مرحلهٔ بعدی آموزش چند روش سادهٔ مدیریت خشم و تسکین استرس است که به او کمک میکند با احساسات قوی مقابله کند. این کار میتواند چیز سادهای مانند نحوهٔ تنفس عمیق باشد. به کودکتان بگویید: «وقتی احساس میکنی میخوای برادر کوچکت رو بزنی، بایست و یه نفس عمیق بکش و بعد نفست رو بیرون بده.» یا «نفس عمیق بکش و سه تا بشمار، بعد هوا رو آروم از دهنت بیرون بده.» بعد آن را با هم تمرین کنید. این تکنیک میتواند به مرور عادتی همیشگی و ملکهٔ ذهن کودک شما شود و در بزرگسالی هم همراهش باشد.
فعالیت بدنی استرس را کاهش میدهد و ذهن کلافه را آرام میکند. بنابراین، بیرون رفتن میتواند کمک کند. حمام گرم، موسیقی ملایم، ماساژ پشت و این نوع فعالیتهای حسی نیز باعث تسکین و تسلی میشوند. به عنوان مثال بگویید: «داری ناله میکنی و چیزی نمونده کلافه بشی. بیا بریم حمام تا بهت کمک کنه آروم بشی.» اگرچه فرزندتان نمیتواند هر زمان که احساس درماندگی کرد، پشت خود را ماساژ دهد، اما انجام این کار توسط شما به او کمک میکند تا یاد بگیرد احساسات قوی خود را تشخیص دهد و بفهمد که امکان مهار کردن تمام آنها وجود دارد.
مطالب رشد احساسات کودکان را ببینید.
نکتهٔ والدین: هیجان تولد
اینکه فرزند چهار سالهٔ شما در حال ورود به پنج سالگی است، به این معنی نیست که بلوغ یک بچهٔ بزرگ را دارد. خود را برای احتمال فروپاشی هیجانی کودک در جشنهای تولد آماده کنید، یعنی زمانی که هیجان زیاد ناشی از انتظار یک رویداد، با خود آن رویداد تلاقی میکند. تصور کنید هدیهها، مصرف شکر توی کیک و شیرینیها، حضور و ازدحام مردم و شاید ساعت خواب دیرتر باعث میشود کودکی که تولدش است به راحتی به هم بریزد.
تلاش برای آرام کردن کودکتان با زبانبازی یا توبیخ کردن او اغلب اوضاع را بدتر میکند. بهتر است به شخصیت محوری جشن تولد، یعنی کودکتان کمی فرصت تنهایی، مهار احساس و سکوت بدهید و تا وقتی بهتر میشود توجه خود را به میهمانان معطوف کنید.
در مورد تربیت کودکان کامل و دقیق بدانید.