تأثیر موسیقی در زندگی کودکان
موسیقی همواره تأثیرگذار است و این تأثیر غیر از بزرگسالان روی نوزادان و کودکان نیز وجود دارد. لالاییها نیز سابقۀ اثباتشدهای در تسکین و تسلی کودکان دارد. در این مطلب میتوانید با تأثیر موسیقی در نوزادان، رابطهٔ گوش دادن به موسیقی با میزان هوش کودکان و نکاتی برای تبدیل کردن موسیقی به بخشی از زندگی کودکتان آشنا شوید.
تأثیر موسیقی برای نوزادان
موسیقی میتواند برای والدین، به ویژه یک تازهمادر هم مفید باشد. موسیقی این قدرت را دارد که روحیۀ شما را بهتر کند، اعصابتان را تسکین دهد و شما را به رقص وادارد. موسیقی به ایجاد پیوند عاطفی شما با کودک هم کمک میکند. تصور کنید که چه شادیای را با کودکتان تقسیم میکنید وقتی به ضرب یک ملودی زیبا برایش میرقصید یا اینکه چقدر برای شما و کودکتان هر دو تسکیندهنده خواهد بود اگر شما یا پدرش یک لالایی دلنشین را برایش بخوانید.
موسیقی همچنین گاهی بخشی از درمانی است که برای نوزادان زودرس نیز انجام میگیرد، زیرا برخی پژوهشها گوش کردن نوزاد به موسیقی را با بهبود وزنگیری نوزادان زودرس ارتباط دادهاند. در یک پژوهش نیز محققان دریافتند که کودکان متولدشده در هفتهٔ ۳۴ بارداری که برای آنها لالاییهای ضبطشده پخش میکردند، مدت کوتاهتری در بیمارستان ماندند و زودتر مرخص شدند.
ارتباط بین گوش دادن به موسیقی و هوش کودک
در این مورد هنوز پاسخی وجود ندارد، زیرا هنوز تحقیقات زیادی در مورد آن انجام نشده است. برخی کارشناسان ادعا میکنند که یادگیری یکی از سازهای موسیقی، کودکان را در ریاضیات باهوشتر میکند، اما این نتیجهگیری بر مبنای پژوهشهایی است که در مورد بچههای بزرگتر انجام شده، نه کودکان و نوزادان. با این حال، پژوهشهای زیاد دیگری نشان میدهد که یادگیری موسیقی در سن پایین به میزان قابل توجهی در رشد مغز تأثیر میگذارد.
یک پژوهش دیگر نیز نشان داد که گوش کردن به یک موسیقی خوشایند، عملکرد در تستهای شناختی را بهبود میدهد و خلاقیت را بیشتر میکند. دیگر پژوهشها نیز نشان میدهد که نوزادان میتوانند با گوش کردن به زیر و بم صدا و ریتم آن، زبان مادری خود را از زبانهای ناآشنا تشخیص دهند. طبق یافتههای یک پژوهش دیگر نیز کودکان در دو ماهگی میتوانند ملودیهای کوتاه را به خاطر بسپارند و حتی برخی کارشناسان میگویند که جنین از هفتۀ ۳۵ بارداری میتواند صداهای مختلف را از هم متمایز کند و آنها را به خاطر بسپارد.
تبدیل کردن موسیقی به بخشی از زندگی کودک
به جای اینکه تفریح معمول شما برای کودکان نشستن پای تلویزیون یا بازی با موبایل شما باشد، گوش کردن به موسیقی و ساز زدن را در کودک تشویق کنید. اما هیچوقت سعی نکنید بچهها را به زور و علیرغم علاقهٔ آنها مجبور به یادگیری یا نواختن یک ساز کنید، زیرا همانقدر که موسیقی تأثیر خوبی دارد، به همان میزان هم به زور یاد دادن موسیقی تأثیر بد خواهد داشت. برای آشنایی بچهها به موسیقی و تبدیل شدن آن به بخشی از زندگیشان میتوانید موارد زیر را امتحان کنید:
قبل از خواب موسیقی پخش کنید: آهنگهای ویژهای را به زمان قبل از خواب اختصاص دهید. لالاییها برای این زمان عالی هستند یا خودتان میتوانید موسیقیهای آرام و ملایمی را انتخاب کنید. صدا و ضرب موسیقی را آرام نگه دارید و اتاق را کمنور کنید. اما برخی محققین خواب میگویند از روشن کردن دستگاه پخش موسیقی و ترک کردن اتاق خودداری کنید، زیرا اگر کودکتان بیدار شود و ببیند که موسیقی قطع شده، ممکن است گریه کند که شما بروید و دوباره موسیقی را روشن کنید. به جای آن، چند آهنگ برای کودکتان پخش کنید و سپس قبل از اینکه خوابش ببرد، آن را خاموش کنید و بعد اتاق را ترک کنید.
برای کودکتان بخوانید: نگران این نباشید که صدایتان خوب نیست. کودکتان از شما انتقاد نخواهد کرد، اما قدردان تلاش و توجه شما خواهد بود و لازم نیست آهنگهای انتخابی به لالایی محدود باشد. در طول بازیها هم برای کودکتان ترانه بخوانید. حتی یک بازی قایم موشک هم میتواند به یک تئاتر موزیکال تبدیل شود اگر آن را با ترانهای همراه کنید. شکلک هم در بیاورید تا توجه کودک را کاملاً جذب کنید. اجازه دهید کودک هم موسیقی خودش را بسازد. کودکتان ممکن است از ضربه زدن و بازی کردن با یک درام، پیانو یا ساکسیفون لذت ببرد، اما در این سن خیلی درست بودن این کار را جدی نگیرید، زیرا بیشتر کودکان بین سن پنج تا هفت سالگی زیاد برای یادگیری درس موسیقی گرفتن آماده نیستند.
اجازه دهید سلیقۀ شخصی شما راهنمایتان باشد: اگر شما موسیقی کلاسیک دوست دارید و به نظر میرسد کودکتان از آن لذت میبرد، همان را دنبال کنید. آهنگهای مورد علاقۀ خودتان را پخش کنید یا برای تنوع آهنگها و هر چیزی که ملودی خوبی دارد کافی است، هرچند برخی آهنگهای ملایم برای زمان خواب مناسبتر است و آهنگهای تند برای زمان بازی.
بهتر است از موسیقیهای راک یا رپ پرهیز کنید: پژوهشها نشان میدهد که کودکان، موسیقیهای آهنگین و خوشایند را ترجیح میدهند تا صداهای ناهمساز و خشن. وقتی پای موسیقی مناسب برای کودکتان در میان است، شاید بهتر باشد اگر معیارتان شاد بودن و سادگی باشد.
از واکنشهای کودکتان سرنخ بگیرید: اگر وقتی آهنگ خاصی را برایش پخش میکنید شروع به تکان خوردن میکند، به احتمال زیاد از آهنگی که برایش گذاشتهاید لذت میبرد. بهتر است رفتار او را دنبال کنید تا یک عشق و علاقهٔ همیشگی نسبت به موسیقی در او به وجود آورید.
درنهایت هم فراموش نکنید که یک هدف معقولانه در گوش دادن به موسیقی هست که ایجاد علاقه به موسیقی در فرزندتان است و نه خلق یک آهنگساز یا نوازندهٔ ماهر و گوش کردن به موسیقی بهتر است برای سرگرمی و قرار دادن کودکتان در معرض صداها و ریتمهای جدید باشد.