بازی کردن کودک از ۱۲ تا ۲۴ ماهگی: چرا بازی مهم است؟
بازی شغل و حرفهٔ کودکان است. «دم گربه رو بکشم چی میشه؟، این چه مزهای داره؟، اون رو فشار بدم چه صدایی داره؟، چی میشه اگه من این رو هل بدم؟، از این بالا برم ببینم چی میشه!» اینها برخی از مواردی است که کودک نوپای شما هنگام مشاهدهٔ هر چیزی در دنیای اطراف از خودش میپرسد و تمام اینها برای او بازی محسوب میشود. اما چرا بازی کردن برای کودکان نوپا اینقدر مهم است؟ بهترین نوع بازی برای کودکان نوپا کدام است و چطور میتوانید با بچهها بازی کنید؟ در این مطلب با این موارد آشنا شوید.
بازی چه نقشی در رشد کودک دارد؟
بازی برای رشد اجتماعی، عاطفی، فیزیکی و شناختی فرزند شما بسیار مهم است. بازی همان ابزار یادگیری فرزندتان در مورد بدن خود و جهان اطرافش است و او برای انجام این کار از همهٔ حواس پنجگانهاش استفاده میکند. کندوکاو جوهر بازی است و در ذهن کودک شما، هر کندوکاوی مهم به حساب میآید و ارزش زیادی دارد، حتی پرت کردن صبحانهاش از روی سینی صندلی پایهبلندش یا از روی میز به روی زمین!
هنگامی که فرزندتان به دورهٔ نوپایی میرسد، بازیهای او خیالیتر و پیچیدهتر میشود. از طریق بازی، او مهارتها و ویژگیهای کلیدی مانند استقلال، خلاقیت، کنجکاوی و حل مسئله را تمرین میکند. بازی همچنین میتواند بستر مهمی برای کشف احساسات و ارزشها و رشد دادن مهارتهای اجتماعی باشد.
مدتها قبل از اینکه کودکتان بتواند با تقسیم اسباببازی محبوب خود با خواهرش کنار بیاید، ممکن است بتواند آن را به عروسکش بدهد. اولین «لطفاً» و «متشکرمِ» خودجوش او ممکن است در یک مهمانی خالهبازی با اسباببازیها از دهانش بیرون بپرد و اولین باری که فرزند شما میگوید دست عروسکش زخم شده است، کدام پدر و مادری میتواند در برابر بستن دست عروسک مقاومت کند و بگوید که اینطور نیست؟ قطعاً هیچکس!
بهترین نوع بازی برای کودک چیست؟
نوع بازی با مرحلهٔ رشدی که کودک در آن است ارتباط دارد. از آنجا که بازی ابزاری است که کودک برای یادگیری در مورد دنیای اطرافش از آن استفاده میکند، مهارتهایی که او در حال حاضر روی آنها کار میکند بزرگترین سرنخ شما برای انتخاب بهترین نوع فعالیتهای کودکتان است. برای مثال، اگر کودک یک سالهٔ شما در حال کشف رابطهٔ علت و معلولی است، یک نسخهٔ ساده از قایم موشک را زیر میزها و صندلیها بازی کنید. بهطورکلی، برخی از انواع مختلف بازیهایی که فرزندتان ممکن است در مراحل مختلف به آنها بیشتر از بازیهای دیگر علاقهمند باشد شامل موارد زیر است:
بازی اجتماعی: تعامل با شما و دیگران در طول سال اول تولد کودکتان اهمیت زیادی دارد. کودکان شیرخوار دوست دارند لبخند بزنند، نگاه کنند و بخندند. کودکان بزرگتر از بازیهایی مانند دالیموشه لذت میبرند.
بازی با اشیا: لمس کردن، کوبیدن، دهان زدن، پرتاب کردن، هل دادن و دیگر آزمایشها با اشیا برای گروه سنی چهار تا ۱۰ ماهه در کودکان جذاب است.
بازی کنشی یا عملکردی و بازی نمایشی: تظاهر به استفاده از اشیای آشنا به شیوهٔ درست، برای مثال، هل دادن یک ماشین چمنزنی اسباببازی روی چمن یا تماس گرفتن با مادربزرگ با یک برس مو، برای کودکان ۱۲ تا ۲۱ ماهه که تخیلشان شروع به رشد کرده، اوج سرگرمی است.
بازی نمادین اولیه: این نوع بازی، که در حدود دو سالگی متداول است، از هیچ چیز، اتفاقی هیجانانگیز میسازد. مثلاً کودکتان ممکن است با یک جعبهٔ کفش مثل یک اتوبوس بازی کند و حتی صدای حرکت آن را هم دربیاورد یا با اصرار به اینکه حلقهٔ پلاستیکی یکی از اسباببازیهایش یک کلوچهٔ خوشمزه است وانمود کند که آن را میخورد.
نقش بازی کردن: در حدود ۳۰ تا ۳۶ ماهگی، بازیگر کوچک شما شروع به بازی نقشهای جدید خواهد کرد. بازی کردن نقش پزشک، معلم یا مامان در این سن رایج است.
برای مفیدتر بودن زمان بازی کودک چه کار کنید؟
برای بهره بردن بیشتر از زمان بازی با کودکتان این پیشنهادها را امتحان کنید:
با کودکتان همبازی شوید: شما برای کودک نوپایتان بهترین وسیلهٔ بازی و همبازی هستید و برای او هر بازیای جذابتر خواهد شد اگر بتواند آن را با شما انجام دهد. هنگام بازی با او صحبت کنید تا به تقویت مهارتهای زبانیاش کمک کنید.
دنیای گستردهٔ بازیها را بشناسید: بازی کردن، هر فعالیت لذتبخشی است که شامل افراد، اشیا یا حرکت میشود. هر چیزی، از درست کردن حباب کف، آواز خواندن، پاشیدن آب در وان و دنبال هم دویدن در اتاق، همه و همه برای کودکان بازی محسوب میشود. اگر تا به حال کودکی یک ساله را مسحور یک جعبهٔ مقوایی خالی دیده باشید، میفهمید که طیف بازی با کودکان چقدر گسترده است.
زمانی برای تنهایی بازی کردن کودک در نظر بگیرید: به فرزندتان فرصتی برای به تنهایی بازی کردن و فرصتی هم برای بازی با اطرافیان مورد اعتمادتان بدهید، چون هر دو نوع بازی مفید هستند.
انتخاب و کنترل بازی را به کودک بدهید: بگذارید خود کودک فعالیتهایش را انتخاب و مسیر بازی را کنترل کند. شما میتوانید چیزهای جدیدی پیشنهاد کنید یا گزینههای جدیدی ارائه دهید، اما بگذارید فرزندتان تصمیمگیرنده باشد. به هر حال، هدف بازی سرگرمی است و اگر یک چیز وجود دارد که فرزندتان از همین حالا در آن تخصص دارد، خوشگذرانی و سرگرمی است.
به زمان بازی توجه کنید: وقتی با کودک بازی کنید که خوشحال است و خوب هم استراحت کرده و بازیهای جدید را هم در چنین زمانهای مناسبی معرفی کنید، نه وقتی کودک خسته، کلافه و خوابآلود است.
به زمان اتمام بازی دقت کنید: وقتی کودکتان خسته شده است، بازی را تمام کنید. کودکان آستانههای مختلفی برای تحریک و تهییج دارند. وقتی کودکتان کسل، بهانهگیر یا خسته به نظر میرسد، زمان استراحتش رسیده است.