تشخیص تخمکگذاری توسط دمای پایۀ بدن و ترشحات دهانۀ رحم
دانستن زمان دقیق تخمکگذاری به شما کمک میکند تا زمان برقراری رابطه جنسی را تعیین کنید. بسیاری از زنان این کار را با استفاده از کیت پیشبینی تخمکگذاری انجام میدهند؛ استفاده از این کیت کمی هزینه دارد. برخی نیز ترجیح میدهند برای پیشبینی زمان تخمکگذاری، تغییرات دمای پایۀ بدن و ترشحات دهانۀ رحم را تحت نظر بگیرند. همچنین شما میتوانید برای پیدا کردن روزهای افزایش شانس باروری و روز تخمکگذاری خودتان، یک اپلیکیشن بارداری دقیق داشته باشید. در این مطلب با روش استفاده از تغییرات دمای پایۀ بدن و ترشحات دهانۀ رحم برای تعیین زمان تخمکگذاری آشنا شوید.
ثبت تغییرات دمای پایۀ بدن
دمای پایۀ بدن، پایینترین دمای بدن در یک دورۀ ۲۴ ساعته است. برای به دست آوردن مقدار دقیق آن باید دمای بدن را صبح و هنگام بیدار شدن از خواب، حتی پیش از نشستن در رختخواب اندازه گرفت. برای این کار یک دماسنج لازم است که حساسیت کافی برای اندازهگیری تغییرات کم درجه حرارت بدن را داشته باشد. این نوع دماسنج معمولاً در داروخانهها فروخته میشود.
سعی کنید هر روز صبح زمان بیدار شدن از خواب، دمای بدنتان را اندازهگیری و آن را ثبت کنید؛ برای اندازهگیری دقیقتر دمای بدن بهتر است دماسنج را درون دهان خود قرار دهید. دمای پایۀ بدن شما قبل از تخمکگذاری حدوداً بین ۳۶/۲ تا ۳۶/۵ درجۀ سانتیگراد متغیر خواهد بود، اما دو یا سه روز پس از تخمکگذاری، تغییرات هورمونی باعث افزایش دمای بدن در حدود ۰/۲ الی ۰/۴ درجۀ سانتیگراد میشود. افزایش دمای بدن معمولاً تا شروع عادت ماهانۀ شما طول میکشد. ممکن است در روزهای دیگر نیز متوجۀ افزایش دمای بدنتان شوید اما اگر این افزایش یک یا دو روز ثابت نماند، احتمالاً تخمکگذاری هنوز انجام نشده است.
با توجه به اینکه اندازهگیری دمای بدن تنها خواهد گفت که شما تخمکگذاری کردهاید، ثبت اطلاعات یک ماه، چندان مفید نیست اما با ثبت اطلاعات دمای بدن به مدت چند ماه، متوجۀ الگویی در دمای بدن در روزهای پیش و پس از تخمکگذاری میشوید. این الگو در ماههای آینده نیز تکرار خواهد شد و با استفاده از این الگو میتوانید زمان تقریبی تخمکگذاری بعدی خود را تخمین بزنید. به خاطر داشته باشید که اگر بیمار هستید یا دمای بدن خود را بلافاصله پس از بیدار شدن از خواب اندازه نمیگیرید، هر الگویی که به دست آورید دقیق نخواهد بود.
اندازهگیری دمای پایۀ بدن در طول ماه، علاوه بر اینکه به شما در پیشبینی روز تخمکگذاری کمک میکند، به پزشک نیز کمک خواهد کرد تا دلیل مشکلات باروری را پیدا کند. اندازهگیری دمای بدن به تنهایی در تشخیص دقیق روز تخمکگذاری کافی نیست و بهتر است آن را با سایر علائم مثل ترشحات واژینال ترکیب کنید تا با دقت بیشتری زمان تخمکگذاری را تخمین بزنید.
تحت نظر گرفتن ترشحات دهانۀ رحم
انواع مختلفی از ترشحات واژنی وجود دارد که یکی از آنها ترشحات دهانۀ رحم است. به دلیل نوسان سطح هورمونها در طول یک دوره از چرخۀ عادت ماهانه مقدار، رنگ و بافت ترشحات دهانۀ رحم تغییر خواهد کرد. بررسی ترشحات دهانۀ رحم و دنبال کردن تغییرات آن میتواند در تعیین زمان تخمکگذاری به شما کمک کند. آنچه انتظار میرود در یک دوره اتفاق بیفتد از این قرار است که دوره با خونریزی شروع میشود، زمانی که خونریزی تمام شد، به احتمال زیاد واژن شما به مدت چند روز خشک خواهد بود، سپس ترشحات کدررنگی را مشاهده خواهید کرد که تقریباً قوامی مشابه برنج زیاد پختهشده دارد.
احتمال کمی وجود دارد که طی این زمانها تخمکگذاری انجام شود. چند روز قبل از تخمکگذاری، ترشحات واژن روشن و لغزنده خواهد شد که بسیار شبیه به سفیدۀ تخممرغ خام است و مقدار آن هم زیاد خواهد بود. ایجاد این نوع ترشحات به این معناست که تخمکگذاری طی چند روز آینده انجام خواهد شد که زمان مناسبی برای نزدیکی جنسی و اقدام جهت بارداری است.
لغزندگی و چسبندگی ترشحات واژن به حرکت اسپرم به سمت تخمک کمک خواهد کرد. آخرین روزی که این ترشحات را مشاهده کنید، روزی است که در بالاترین سطح باروری هستید که معمولاً روز تخمکگذاری یا روز پیش از آن است. زمان مناسب برای بررسی ترشحات دهانۀ رحم هنگامی است که صبح به دستشویی میروید.
ترشحات دهانۀ رحم برخی خانمها به اندازهای است که میتوانند با نگاه کردن به کاغذ توالت پس از پاک کردن، خودشان آن را بررسی کنند اما سایرین نیاز دارند آن را توسط انگشت خود بررسی کنند. میتوانید زمان نشستن روی کاسۀ توالت به سادگی انگشت خود را داخل واژن فرو ببرید تا به دهانۀ رحم برسد و اگر امکان دارد مقداری از مایع را با انگشت خود بیرون بیاورید و آن را بررسی کنید. در این صورت بهتر است قبل از این کار دستهای خود را کاملاً تمیز شسته باشید. بعد از مشخص شدن نوع ترشحات بهتر است در کنار دمای پایۀ بدن، نوع این ترشحات را نیز ثبت کنید.
نحوۀ تشخیص زمان تخمکگذاری
شما هر روز صبح با ثبت دمای پایۀ بدن در زمان مشخص و همچنین ثبت نوع ترشحات واژن در همان روز میتوانید در پایان ماه اطلاعات ثبتشده را برای پیدا کردن یک الگوی مشخص در چرخۀ عادت ماهانۀ خود بررسی کنید. وقتی دمای بدن شما به بیشترین حد افزایش پیدا کرده و مدتی ثابت است، معمولاً به معنی این است که تخمکگذاری دو یا سه روز قبل انجام شده است. تخمکگذاری ممکن است دو یا سه روز بعد از شروع ترشحات واژن که به صورت سفیدۀ تخممرغ خام است اتفاق بیفتد. با بررسی ترشحات و افزایش دمای بدن میتوانید متوجه شوید که معمولاً چند روز بعد از شروع عادت ماهانۀ شما احتمال تخمکگذاری وجود دارد.
الگوی دما و ترشحات در برخی از خانمها خیلی ساده و قابل تشخیص است. در این افراد ممکن است دمای بدن در روز تخمکگذاری به پایینترین سطح برسد و بعد از آن افزایش پیدا کند و در دو یا سه روز آینده به بیشترین حد خود برسد. همچنین دو تا سه روز قبل از تخمکگذاری، ترشحات واژن آنها به شکل سفیدۀ تخممرغ خام تبدیل میشود که حالتی چسبنده دارد. اگر ثبت دمای بدن و ترشحات در هر روز برای شما کار سخت یا استرسزایی است، لازم نیست این کار را انجام دهید. به جای آن میتوانید از یک کیت پیشبینی تخمکگذاری استفاده کنید که سطح هورمونهای موجود در ادرار شما را اندازهگیری میکند و زمان تخمکگذاری را اطلاع میدهد. البته توجه داشته باشید که هزینۀ این کیتها ممکن است کمی بالا باشد.
زمان رابطۀ جنسی بعد از تشخیص زمان تخمکگذاری
از آنجا که تخمک ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از آزاد شدن زنده میماند و عمر اسپرم سه تا پنج روز، بهتر است که نزدیکی حداقل سه روز قبل از روز تخمکگذاری و همچنین در خود روز تخمکگذاری انجام شود. این کار باعث اطمینان شما میشود که هنگام آزاد شدن تخمک، اسپرم سالم در لولۀ رحم منتظر است. اگرچه اکثر کارشناسان توصیه میکنند برای داشتن بیشترین شانس بارداری که طی پنج روز نزدیک روز تخمکگذاری و یک تا دو روز بعد از آن هر روز یا یک روز در میان رابطۀ جنسی برقرار کنید.
اگر بعد از پایان خونریزی عادت ماهانه، هر هفته دو بار نزدیکی داشته باشید، احتمال اینکه در زمان تخمکگذاری میزان مناسبی اسپرم سالم در لولههای رحم موجود باشد، افزایش پیدا میکند. دماسنج و کیتهای تشخیص زمان تخمکگذاری هیچکدام به اندازۀ نزدیکی جنسی پیوسته و مداوم هفتگی، احتمال باروری را افزایش نمیدهد.