بارداری شیمیایی را بشناسید

گاهی اوقات، پایان خودبخودی حاملگی، به‌خصوص زمانی که برای بچه‌دار شدن خیلی تلاش کرده باشید، اتفاق بسیار ناگواری است. با این حال به این معنا نیست که شما نمی‌توانید یک جنین را تا پایان نه ماه حمل کنید.

در این مطلب با یکی از انواع بارداری یعنی بارداری شیمیایی و علت و درمان آن آشنا می‌شوید.

منظور از بارداری شیمیایی چیست؟

بارداری شیمیایی که نوعی سقط جنین بسیار زودرس است، طی پنج هفتۀ اول حاملگی، درست زمانی که خیلی از خانم‌ها از بارداری‌شان حتی مطلع هم نیستند، اتفاق می‌افتد. در این شرایط، رویان تشکیل می‌شود و حتی ممکن است د�ر پوشش رحم جا بگیرد یا اصطلاحاً لانه‌گزینی کند، اما بعد از آن رشدش متوقف می‌شود. بارداری‌های شیمیایی آنقدر زود اتفاق می‌افتند که بسیاری از زنانی که سقط می‌کنند، متوجه آن نمی‌شوند.

علت شیمیایی نامیدن این نوع حاملگی نیز به دلیل مواد شیمیایی موجود در بدن یا هورمون‌هایی است که باعث مثبت شدن تست بارداری می‌شوند. به بیان بهتر، این بارداری، شیمیایی نامیده می‌شود، زیرا بدن هورمون hCG را تولید می کند که نشان دهنده لانه گزینی است، اما بارداری پیشرفت نمی کند.

در پنج هفته اول، رویان هورمون گنادوتروپین جفتی انسانی (hCG) را تولید خواهد کرد. در این مقطع، سطح هورمون hCG تنها سرنخ واقعی از باردار بودن را نشان می‌دهدد، زیرا هنوز برای دیدن علائم جنین در حال رشد در سونوگرافی زود است. هنگامی که رشد رویان متوقف می‌شود، سطح hCG افت می‌کند، این در حالی است که در بارداری بالینی، سطح hCG افزایش می‌یابد و پزشک می‌تواند علائم وجود جنین را در سونوگرافی ببیند و در هفته ششم یا هفتم، ضربان قلب او را بشنود.

علت حاملگی شیمیایی چیست؟

در حاملگی شیمیایی، رویان هورمون hCG را که برای رشد به آن نیاز دارد، تولید می‌کند. این هورمون، همان هورمونی است که در آزمایشات بارداری برای تایید تشخیص بارداری اندازه‌گیری می‌شود. اگر رشد رویان متوقف شود، دیگر هورمون hCG هم تولید نخواهد شد. اینکه چرا رشد رویان در طول بارداری شیمیایی متوقف می‌شود، دقیقاً مشخص نیست اما علت‌های بالقوه بسیاری برای سقط جنین زودرس وجود دارد که عبارتند از: 

• نامتعادل بودن هورمون‌ها 
• ناهنجاری‌های ژنتیکی در رویان
• عدم لانه‌گزینی مناسب در رحم
• وزن پایین بدن

آشنایی با علائم بارداری شیمیایی

از آنجایی که این نوع بارداری، نوعی سقط زودرس است، بسیاری از زنان متوجه نمی‌شوند که بارداری شیمیایی داشته‌اند. آنها ممکن است فقط در صورتی متوجه شوند که نتایج آزمایش بارداری مثبت بوده باشد، اما بعد به صورت غیرمنتظره پریود شوند. با این حال دانستن علائم بارداری شیمیایی می‌تواند مفید باشد. این علائم عبارت‌اند از:

• تاخیر در شروع پریود به مدت یک هفته
• پریود سنگین‌تر از حد معمول
• دردهای قاعدگی بیشتر از حد معمول
• مثبت بودن تست بارداری و تجربه همزمان پریود
• سطح پایین هورمون hCG
•  نداشتن علائم بارداری رایج مانند تهوع صبحگاهی یا درد و احتباس پستان‌ها پس از مثبت شدن تست بارداری

آیا بارداری شیمیایی یک بارداری واقعی است؟

بارداری شیمیایی خیلی زود به پایان می‌رسد، زیرا رشد رویان متوقف می‌شود. این حاملگی با بارداری بالینی که در آن شواهدی از جنین وجود دارد، متفاوت است. اما این بدان معنا نیست که بارداری شیمیایی حاملگی واقعی نیست. گاهی اوقات، فهمیدن اینکه باردار هستید همان چیزی است که این تجربه را برای شما واقعی می‌کند. اما گاهی اوقات، شنیدن ضربان قلب جنین است که بارداری را واقعی می‌کند. 

تفاوت حاملگی شیمیایی و حاملگی بالینی در چیست؟

حاملگی شیمیایی را فقط می‌توان از طریق تست بارداری که افزایش سطوح هورمونی را نشان می‌دهد، تشخیص داد. بارداری زمانی بالینی می‌شود که پزشک بتواند آن را از طریق سونوگرافی با شنیدن ضربان قلب جنین تأیید کند. بارداری شیمیایی هیچ علامتی ندارد که بتوان آن را احساس کرد.

پزشکان معمولاً می‌توانند علائم بارداری بالینی را در هفته پنجم تا ششم از طریق سونوگرافی یا در هفته ششم تا هفتم با تأیید ضربان قلب جنین تشخیص دهند. با این حال، تست‌های هورمونی بارداری می‌توانند حاملگی شیمیایی را حتی از دو هفته پس از لقاح، تشخیص دهند.

حاملگی شیمیایی در چه کسانی اتفاق می‌افتد؟

واقعیت این است که هر خانمی که در سنین باروری باشد و قادر به باردار شدن است، می‌تواند حاملگی شیمیایی را تجربه کند. آن دسته از زنانی که از طریق لقاح آزمایشگاهی (IVF) در تلاش برای بارداری هستند با احتمال بیشتری بارداری شیمیایی را تجربه می کنند. با این حال، لقاح آزمایشگاهی به تنهایی یک عامل خطرساز برای داشتن بارداری شیمیایی نیست. عوامل دیگری که تجربه سقط جنین زودرس را افزایش می‌دهند، عبارتند از:

• داشتن سن 35 سال یا بالاتر
• غیر طبیعی بودن شکل رحم
• بالا یا پایین بودن غیر طبیعی سطح هورمون‌
• عفونت مقاربتی (STI) 
• داشتن اختلالات در عملکرد غده تیروئید، دیابت یا سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) 

در مورد عوامل خطر بالقوه با پزشک خود صحبت کنید تا با همکاری هم بتوانید عوامل خطر و مشکلات زمینه ای را شناسایی کرده و برای یک بارداری موفق برنامه ریزی کنید.

بارداری شیمیایی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

در این نوع بارداری، پزشک با بررسی سوابق پزشکی و تاریخ آخرین پریودتان می‌تواند تشخیص دهد که بارداری شیمیایی شما چه زمانی بوده است. پزشک تنها با آزمایش بارداری می‌تواند متوجه حاملگی شیمیایی شود و بدون انجام تست بارداری (با استفاده از آزمایش ادرار یا خون) نمی‌توان فهمید که آیا حاملگی شیمیایی داشته‌اید یا خیر.

بارداری‌ شیمیایی چقدر شایع است؟

حاملگی شیمیایی بسیار رایج است. حدود یک‌چهارم از تمام بارداری‌ها قبل از 20 هفته اول به پایان می‌رسند و حدود 80 درصد از این سقط‌ها خیلی زود اتفاق می‌افتند. با این حال، دانستن اینکه حاملگی‌های شیمیایی تا چه حد شایع هستند، می‌تواند ناراحت‌کننده باشد. احتمالاً بسیاری از افراد سقط جنین می‌کنند بدون اینکه متوجه آن شوند.

خونریزی در بارداری شیمیایی به چه صورت است؟

خونریزی ناشی از حاملگی شیمیایی ممکن است برای افراد مختلف حس متفاوتی داشته باشد. قاعدگی شما ممکن است طبیعی به نظر برسد یا شاید متوجه شوید که سنگین‌تر از حد معمول است و دل‌درد بیشتری داشته باشید. گاهی اوقات، خونریزی به صورت لکه‌بینی شروع می‌شود و سپس بسیار شدید می‌شود و با دفع لخته‌های خون همراه است.

حاملگی‌ شیمیایی چگونه درمان می‌شود؟

اکثر بارداری‌های شیمیایی نیازی به درمان ندارند. سقط جنین آنقدر زود اتفاق می‌افتد که ممکن است شبیه یک پریود طبیعی یا کمی سنگین‌تر از حد معمول به نظر برسد. اگر سقط جنین زودرس داشته‌اید، در صورت تمایل می‌توانید بلافاصله دوباره باردار شوید. خبر خوب این است که بسیاری از زنانی که تجربه چنین بارداری کوتاه مدتی را داشته‌اند، در آینده حاملگی‌های سالم و موفقیت‌آمیزی خواهند داشت. توجه داشته باشید که در صورت تجربه بارداری‌های شیمیایی یا سقط جنین‌های متعدد باید با یک متخصص باروری مشورت کنید تا مشخص شود  علت این اتفاق چیست.

عوارض بارداری شیمیایی

معمولاً این نوع بارداری با هیچ نوع عارضه فیزیکی، به‌غیر از گرفتگی عضلات و گاهی اوقات خونریزی شدیدتر از حد معمول، همراه نیست. در موارد نادر، زنان ممکن است پس از حاملگی شیمیایی، دچار خونریزی بسیار شدیدی شوند که می تواند منجر به کم خونی شود. 

چگونه می‌توانم از بارداری شیمیایی جلوگیری کنم؟

اغلب حاملگی‌های شیمیایی زمانی اتفاق می‌افتند که مشکلی در دی‌ان‌ای (DNA) رویان وجود دارد که مانع از رشد آن می‌شود. بنابراین شما نمی‌توانید از بارداری شیمیایی جلوگیری کنید. این احتمال هم وجود دارد که جنین بعدی و بعدی‌ها بدون مشکل رشد کنند. تنها کاری که می‌توانید انجام دهید، این است که چنانچه قصد بارداری دارید، مصرف ویتامین‌های بارداری را قبل از باردار شدن شروع کنید تا از رشد سالم جنین حمایت کنید. 

آیا می توانم دوباره باردار شوم؟

تجربه بارداری شیمیایی یا حتی بارداری‌های شیمیایی متعدد به این معنا نیست که هیچ‌وقت نمی‌توانید بارداری سالمی داشته باشید. برای کنار آمدن با احساساتی که دارید زمان بگذارید. با شریک زندگی خود و پزشکتان در مورد برنامه‌ای که برای آینده دارید، صحبت کنید. چنانچه می‌خواهید شانس بارداری در آینده را بهبود دهید، لازم است که از پزشک‌تان مشورت بگیرید. بسیاری از افراد بلافاصله پس از پایان زودهنگام بارداری، تصمیم به بارداری مجدد می‌گیرند. شما می‌توانید دو هفته پس از بارداری شیمیایی تخمک‌گذاری کنید و به طور بالقوه توانایی باردار شدن دارید.

درباره بارداری شیمیایی چه سؤالاتی از پزشک خود بپرسم؟

این نوع از بارداری‌ اغلب در چند هفته اول به پایان می‌رسند. هیچ راهی برای جلوگیری از حاملگی شیمیایی وجود ندارد، و هیچ راهی برای درمان بارداری شیمیایی که اتفاق افتاده وجود ندارد. با این حال، به خاطر داشته باشید که اغلب به دنبال حاملگی‌های شیمیایی، بارداری‌های موفق اتفاق می‌افتد. صرف‌نظر از احساسی که در مورد از دست دادن بارداری خود دارید، زمان لازم را برای پردازش این اتفاق یا برنامه‌ریزی اقدامات بعدی خود اختصاص دهید. در حین برنامه‌ریزی اقدامات بعدی خود، در مورد هرگونه نگرانی مرتبط با باروری که دارید با پزشک خود صحبت کنید و نگرانی‌هایتان را با پزشک در میان بگذارید:

• چه زمانی باید به متخصص باروری مراجعه کنم؟
• قبل از اقدام برای بارداری مجدد چه مدت باید صبر کنم؟
• چه تغییراتی را می‌توانم برای بهبود شانس خود برای داشتن یک بارداری سالم ایجاد کنم؟
• آزمایشی وجود دارد که مشخص کند آیا مشکل زمینه‌ای باعث پایان بارداری من شده است یا نه؟

تمامی این سوالات از مواردی است که با مطرح کردن با پزشکتان می‌تواند از نگرانی شما بکاهد. 

به طور خلاصه، حاملگی شیمیایی نوعی از دست دادن بارداری است که قبل از هفته پنجم بارداری اتفاق می‌افتد. اینکه نتیجه تست بارداری ابتدا مثبت و چند هفته بعد منفی شود، می‌تواند نشانه بارداری شیمیایی باشد. اگر برای باردار شدن برنامه‌ریزی نکرده بودید، فهمیدن اینکه دیگر باردار نیستید، می‌تواند خیالتان را راحت کند. اما اگر در تلاش برای بچه‌دار شدن بوده‌اید، تجربه بارداری شیمیایی می‌تواند با رنج زیادی همراه باشد، اما صرف اینکه بارداری شما زود به پایان رسیده است به این معنا نیست که نمی‌توانید دوباره باردار شوید. بیشتر افرادی که این اتفاق را تجربه می‌کنند در آینده حاملگی‌های سالمی خواهند داشت.