درد نوک سینه در دوران شیردهی
دردناک شدن نوک سینهها آنقدر در میان تازهمادران شیرده شایع است که ممکن است فکر کنید یک بخش طبیعی از شیردهی است و شما فقط باید با آن کنار بیایید، اما بهتر است بدانید که این طور نیست. دردی که ادامه داشته باشد، یک درد غیرطبیعی است و به دلیل عوامل مختلفی به وجود میآید. در این مطلب میتوانید با درد غیرطبیعی نوک سینه هنگام شیردهی و عوامل ایجادکنندۀ آن و برخی موارد نیازمند مراجعه به پزشک برای برطرف کردن این مشکل آشنا شوید.
درد غیرطبیعی نوک سینه
در هفتۀ اول پس از زایمان، طبیعی است که وقتی نوزاد دهان خود را به دور سینه چفت میکند، کمی درد یا حساسیت در نوک سینه داشته باشید که چند ثانیه طول بکشد. اما آنچه طبیعی نیست، دردی است که در طول شیردهی یا در بیشتر مدت آن ادامه یابد. این درد ممکن است ناگهان به سراغ شما بیاید، به ویژه اگر در طول چند روز یا چند هفتۀ اول پس از زایمان، مسکن خوردهاید یا شاید شما آنقدر روی تغذیۀ کودک خود متمرکز شدهاید که به این ناراحتی توجه نمیکنید تا خودش کمکم از بین برود. بهتر است سعی کنید به واکنشها و وضعیت بدن خود توجه کنید و با بروز اولین نشانه از ناراحتی به پزشکتان مراجعه کنید. اگر این دردها را نادیده بگیرید، ممکن است دچار ترک و خونریزی در نوک سینه شوید و شیردهی برایتان به شکل غیرقابلتحملی دردناک شود.
تا زمان ملاقات پزشک هم، اگر نوک سینۀ شما به قدری دردناک است که از قرار دادن سینه در دهان کودک وحشت دارید، سعی کنید با دوشیدن شیر سینه به مدت ۱۲ تا ۲۴ ساعت، به خودتان استراحت کوتاهی بدهید و شیر دوشیدهشده را به کودک بدهید. همچنین مطمئن شوید که شیردوش شما استاندارد است، درجۀ آن مناسب شما تنظیم شده و اندازۀ پوشش سینۀ آن که فلنج نام دارد با نوک سینۀ شما متناسب است. اگر هنگام دوشیدن شیر نیز درد دارید و قادر به این کار نیستید، لازم است به پزشک مراجعه کنید.
عوامل ایجاد درد در نوک سینه
عوامل زیادی میتواند باعث درد یا ناراحتی در نوک سینه شود. شایعترین این عوامل شامل موارد زیر است:
چفت نشدن سینه در عمق دهان نوزاد: اگر طی چند روز یا چند هفتۀ اول شیردهی، کودک شما در طول شیردهی به اندازۀ کافی سینه را در دهان نگیرد، ممکن است دچار درد در نوک سینه شوید که این حالت به عنوان چفت شدن سطحی سینه در دهان شناخته میشود. هنگامی که این اتفاق میافتد، کودک به جای مکیدن سینه، نوک سینه را میمکد که باعث درد و سپس آسیب به نوک سینه میشود. اگر متوجه شدهاید که نوک سینۀ شما برجستهتر شده است یا اگر یک خط در وسط نوک سینۀ خود میبینید، به معنای آن است که کودک شما باید مقدار بیشتری از سینه را وارد دهانش کند. پزشکتان میتواند به شما یاد بدهد که کودک خود را در وضعیت درستی قرار دهید تا این مشکل را برطرف کنید.
آسیب ناشی از شیردوش: استفادۀ نادرست از شیردوش سینه میتواند باعث درد یا آسیب در نوک سینهها شود. ممکن است کلاهک یا پوشش سینۀ شیردوش برای نوک سینۀ شما بیش از حد کوچک باشد. همچنین برخی از مادران به اشتباه درجۀ مکش را خیلی بالا میبرند. بهتر است از یک پزشک یا ماما بخواهید به شما کمک کند تا یک شیردوشی مناسب را برای دوشیدن شیر انتخاب کنید.
عفونت برفک: اگر نوزاد شما برفک دهان دارد، ممکن است آن را به شما منتقل کند و باعث درد یا آسیب در نوک سینه شود. علائم برفک در مادران شیرده شامل خارش، قرمزی، براق و دردناک بودن و تیر کشیدن نوک سینه است که برای درمان برفک لازم است به پزشک مراجعه کنید. اگر بهبود پس از چند روز درمان ایجاد نشود، ممکن است پزشک احتمال اگزما بودن این عارضه را بررسی کند، زیرا اگزما نیز علائم مشابهی دارد.
چسبیدگی زبان به کف دهان در نوزاد: احتمال دیگر این است که کودک شما دچار عارضۀ چسبیدگی زبان به کف دهان است. در این عارضه، پوستی که زبان او را به کف دهان متصل میکند، کوتاه است یا بیش از حد معمول به سمت نوک زبان پیشروی کرده است. این عارضه میتواند باعث مشکلات شیردهی مثل درد در نوک سینهها شود که میتوان آن را به راحتی با یک عمل جراحی جزئی اصلاح کرد، پس اگر نوک سینههای شما دردناک است، پزشک یا ماما باید زبان کودک را نیز بررسی کند.
حباب شیر: آبدانک یا حباب شیر زمانی به وجود میآید که لایۀ نازکی از پوست روی دهانۀ یک مجرای شیر رشد میکند و باعث میشود شیر گیر بیفتد و منجر به انسداد مجرای شیر شود. این نوع تاول معمولاً شبیه یک نقطۀ سفید یا زرد بر روی نوک سینه بوده و ممکن است در آن نقطه و در پشت آن درد مشخصی ایجاد شود. ماما یا متخصص زنان میتواند این عارضه را با لایهبرداری پوست آن ناحیه درمان کند. در غیر این صورت، ممکن است چند هفته طول بکشد تا خودبهخود درمان شود.
تاول نوک سینه: تاول نوک سینه یک تاول شفاف، زرد یا خونی روی نوک سینه است که در طول شیردهی باعث درد شدیدی میشود. علت این تاول، اغلب اصطکاک یا مکش ناشی از بد گرفتن سینه است. اندازه نبودن فلنجها یا پوشش شیردوش سینه یا استفاده از درجۀ خیلی بالای شیردوش است، یک علت شایع دیگر برای ایجاد تاول است. یک دلیل کمتر رایج برای تاول نوک سینه ناشی از واکنش به پماد، کرم یا داروهای موجود روی نوک سینه است. پس لازم است استفاده از کرم یا داروهای نوک سینه را قطع کنید و به متخصص پوست مراجعه کنید تا نوع تاول را تعیین کند.
تبخال نوک سینه: اگر سابقۀ تبخال دارید، تاول نوک سینه ممکن است یک ضایعۀ تبخال باشد. در این صورت شیردهی را قطع کنید و به پزشک مراجعه کنید. اگر در دورۀ بروز تبخال روی نوک سینه یا اطراف آن به نوزادتان شیر بدهید، ممکن است تبخال را به نوزاد خود منتقل کنید. تا زمانی که درد برطرف شود و شیردهی از آن سینه بیخطر باشد، باید سینۀخود را بدوشید تا سطح تولید شیر خود را حفظ کنید و از ورم و احتقان پستان جلوگیری کنید. برای محافظت از کودک خود نیز شیر دوشیدهشده را دور بریزید. اگر فقط یکی از سینههای شما مبتلا شده، شیردهی از سینۀ سالم بیخطر است.
عارضۀ وازواسپاسم: اگر چند ثانیه یا چند دقیقه پس از شیردهی نوک سینۀ شما رنگپریده شود و درد شدیدی در آن شروع شود و سپس به رنگ طبیعی خود بازگردد، ممکن است یک اسپاسم در رگهای خونی نوک سینه ایجاد شده باشد. این عارضه وازواسپاسم نام دارد و میتواند در اثر ضربه به نوک سینه، فشردن نوک سینه یا وجود قارچ روی نوک سینه ایجاد شود. پزشکتان میتواند علت اسپاسم را تعیین و آن را درمان کند.
موارد نیازمند مراجعه به پزشک
اگر در نوک سینه احساس درد داشتید، لازم است قبل از هر کاری به یک پزشک یا ماما مراجعه کنید، زیرا دردناکی نوک سینه ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد و شما و نوزادتان را دچار مشکلاتی کند. پزشک یا ماما میتواند به تشخیص علت درد شما کمک کند و هنگامی که مشخص شود چه چیزی باعث ایجاد درد شده، درمان اغلب ساده است. پس یادتان باشد که درد نکشید و بدانید که لازم نیست این درد را تحمل کنید و همچنان با درد به نوزادتان شیر بدهید، زیرا دوران شیردهی طولانی است و بیتوجهی به درد در سینه و نوک سینه کمکی به هیچکدام از شما نخواهد کرد.