فضای سبز و کودکان: آیا فضای سبز در سلامت روان کودکان اثری دارد؟
فضای باز را میتوان محلی دانست که اجازه میدهد فرد یا در اینجا کودک با عناصر چهارگانهٔ طبیعت ارتباط برقرار کند و با تغییرات فصلی، جَوی و در مجموع عوامل طبیعی آشنا شود. حضور در فضای سبز، امکان رشد و پرورش خلاقیت کودک را نیز افزایش میدهد، اما فضای سبز چه اثری روی سلامت روان کودکان دارد؟ در این مطلب با تأثیر فضای سبز روی سلامت روان کودکان آشنا شوید.
فضای سبز و سلامت روان کودک
نتیجهٔ برخی تحقیقات دلالت بر آن دارد که توجه به متغیرهای روانشناختی تحریککنندگی عناصر طبیعی محیط مانند آب، نور و گیاه، بازی و مشارکت، انعطافپذیری عملکردها، خیالپردازی و در نهایت کنجکاوی کودک میتواند منجر به بروز تخیل، تجسم و در نتیجه خلاقیت کودکان شود. همچنین امکان تغییر دادن محیط توسط کودک، اثری مثبت در ارتقای میزان اعتماد به نفس و آماده کردن بستر رشد خلاقیت در کودک دارد.
غیر از این موارد، نتایج یک مطالعهٔ جدید نشان میدهد فضای سبز در درازمدت برای سلامت روان کودکان مفید است. این مطالعه نشان میدهد که قرار گرفتن در فضای سبز در دوران کودکی، تابآوری و انعطافپذیری ذهنی را در بزرگسالی تقویت میکند و این یافتهها، هم در مورد بچههایی که در مناطق روستایی زندگی میکنند و هم بچههای ساکن شهرها صحت داشته است که نشان میدهد برای بهره بردن از مزایای طبیعت لازم نیست کلاً در روستا زندگی کنید.
یک تیم تحقیقی با این هدف که میخواستند ببینند آیا بزرگ شدن در جایی با پوشش گیاهی در سلامت روان پایا تأثیر میگذارد یا خیر، شروع به تحقیقات کردند. محققان با استفاده از یک پایگاه داده که سوابق بهداشت روان، محل زندگی، درآمد خانواده و سابقهٔ خانوادگی بیماری روانی را ثبت میکند، اطلاعات مربوط به تقریباً یک میلیون نفر از ساکنان آن کشور را که بین سالهای ۱۹۸۵ و ۲۰۰۳ متولد شدهاند جمعآوری کردند. آنها سپس از دادههای ماهوارهای تاریخی برای تعیین وجود فضای سبز در اطراف خانههای ساکنان از بدو تولد تا ۱۰ سالگی استفاده کردند.
پس از کنترل سایر عوامل ریسک، محققان این مطالعه دریافتند که بزرگ شدن در نزدیکی فضاهای سبز احیاشده مانند پارکها و جنگلها در مقایسه با کودکانی که در اطراف فضای سبز بزرگ نشده بودند، خطر ابتلای کودکان به ۱۶ اختلال روانی مثل افسردگی، اضطراب و اعتیاد به الکل را در بزرگسالی کاهش میدهد.
محققان تشخیص دادند که با توجه به نوع اختلال، ریسک مشکلات روانی بین ۱۵ تا ۵۵ درصد کاهش مییابد. طبق یافتههای منتشرشدهٔ آنها، هرچه فضای سبزی که کودکان قبل از ۱۰ سالگی در معرض آن قرار بگیرند بیشتر باشد، سلامت روان درازمدت آنها بهتر خواهد بود.
هرچند نمیتوان به طور قطع گفت که بزرگ شدن در نزدیکی فضای سبز باعث بهبود سلامت روان میشود، اما این نکته مشخص هست که بین این دو همبستگی وجود دارد. مطالعات کوچکتر دیگری نیز حاکی از ارتباط بین فضای سبز و بهبود عملکرد ذهنی بوده است. به عنوان مثال، مطالعهای نشان داد کودکانی که به مدارس احاطهشده توسط فضای سبز میروند در تستهای شناختی بهتر از کودکانی هستند که در اطراف مدارس خود پوشش گیاهی کمی دارند.
درست است هیچکس مطمئن نیست که چرا فضای سبز سلامت روان را بهبود میبخشد، ولی محققان مطالعهٔ بالا نوشتند که فضای سبز ممکن است فرصت بیشتری برای ورزش و معاشرت با دیگران به بچهها بدهد، که برای مغز آنها مفید است. همچنین پوشش گیاهی میتواند آلودگی هوا را که با مشکلات بهداشت روان ارتباط دارد تصفیه کند.
البته، همهٔ مردم در خانهای حیاطدار یا ویلایی زندگی نمیکنند یا دسترسی راحتی به فضاهای سبز ندارند، اما این مطالعه نشان میدهد که یافتن راههایی برای بیرون بردن بچهها، چه گردش در پارک و چه گردش یکروزه در محلی باز و سرسبز خارج از شهر میتواند به سلامت بیشتر منجر شود.
پس حالا یک مشوق و دلیل بیشتر برای این دارید که عادت کنید بچهها را به طور منظم به پارک یا نزدیکترین فضای سبز ببرید.