جدول زمانی درآمدن و افتادن دندان‌های کودک
شاید تعجب کنید اگر بدانید که جوانه‌های دندان حتی قبل از تولد کودکتان در زیر لثه‌های او در حال رشد بوده‌اند. اما دندان‌ها به طور معمول چه زمانی شروع به درآمدن می‌کنند و دندان‌های شیری چه زمانی شروع به افتادن می‌کنند تا راه را برای دندان‌های دائمی باز کنند؟ در این مطلب با تایم‌لاین یا جدول زمانی درآمدن دندان‌های کودکتان آشنا شوید.
جدول زمانی درآمدن و افتادن دندان کودک
کودکان با سرعت منحصربه‌فرد خودشان رشد می‌کنند، پس یادتان باشد تمام جدول‌های زمانی رشد فقط چارچوب‌هایی کلی است و روییدن اولین دندان کودک چه در سه ماهگی و چه بعد از اولین سالگرد تولدش هر دو کاملاً طبیعی است. همچنین هیچ مشکلی وجود ندارد اگر دندان‌های فرزندتان به ترتیبی متفاوت از آنچه در این مطلب گفته شده است بیفتند. به‌طورکلی اما درآمدن و افتادن دندان‌های فک پایین و بالا در اغلب کودکان به شکل جدول‌های زیر است:
دندان‌های فک پایین کودک (Lower teeth):
دندان‌های فک بالای کودک (Upper teeth):
دندان‌های پیش میانی فک پایین: چهار تا هفت ماهگی
اولین دندان‌های شیری کودک که دو دندان وسط فک پایین است می‌تواند از چهار تا هفت ماهگی شروع به رویش کند ولی دندان یک کودک ممکن است خیلی زودتر از این موعد، مثلاً در سه ماهگی یا زودتر هم دربیاید. از طرفی هم هرچند بیشتر کودکان اولین دندانشان را بین چهار و هفت ماهگی درمی‌آورند اما این زمان می‌تواند تا ۱۳ ماهگی به تأخیر بیفتد و در کودکان متفاوت باشد. همچنین دخترها معمولاً قبل از پسرها دندان درمی‌آورند.
لثه‌های کودک ممکن است در جایی که دندان‌ها در حال بیرون آمدن هستند متورم و قرمز شود. دو دندان میانی در فک پایین یا اینسیزور سنترال تحتانی (Central incisor) معمولاً اولین دندان‌هایی هستند که ظاهر می‌شوند و اغلب تقریباً همزمان درمی‌آیند.
دندان‌های پیش میانی فک بالا: هشت تا ۱۲ ماهگی
دندان‌های پیش میانی یا اینسیزورهای سنترال فوقانی (Central incisor) ظاهر می‌شوند. لبه‌های دندان‌های شیری موج‌دار یا دندانه‌دندانه هستند که با استفاده و سایش در اثر جویدن صاف می‌شوند.
دندان‌های پیش جانبی فک بالا: ۹ تا ۱۳ ماهگی
دندان‌های پیش جانبی یا اینسیزورهای جانبی در فک بالا (Lateral incisor) درست کنار دندان‌های پیش میانی ظاهر می‌شوند و به کودک یک ردیف چهارتایی دندان کوچک می‌دهند. دندان‌ها معمولاً به صورت جفتی، یعنی یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ درمی‌آیند.
دندان‌های پیش جانبی فک پایین: ۱۰ تا ۱۶ ماهگی
دندان‌های پیش جانبی در فک پایین (Lateral incisor) ظاهر می‌شوند. کودک اکنون می‌تواند خنده‌ای نسبتاً پردندان را به نمایش بگذارد. دندان‌های شیری فضا را برای دندان‌های دائمی که در زیر لثه‌ها در حال رشد هستند نگه می‌دارند.
دندان‌های آسیاب اول فک بالا: ۱۳ تا ۱۹ ماهگی
دندان‌های آسیاب اول (First molar)، یعنی دندان‌های پهنی که در نیمه‌ٔ پشتی دهان هستند، در فک بالا بیرون می‌زنند. تا وقتی دندان‌های آسیاب فک پایین بیرون نیایند، آنها نمی‌توانند کار چندانی انجام دهند. دندان‌های شیری سفیدتر و کوچک‌تر از دندان‌های دائمی هستند.
دندان‌های آسیاب اول فک پایین: ۱۴ تا ۱۸ ماهگی
دندان‌های آسیاب قرینه در فک پایین (First molar) ظاهر می‌شوند. اکنون کودکتان واقعاً می‌تواند به طور جدی چیزهایی را بجود. گاهی اوقات دندان‌های آسیاب اول در فک بالا و پایین ابتدا در یک سمت دهان و بعد در سمت دیگر درمی‌آیند.
دندان‌های نیش فک بالا: ۱۶ تا ۲۲ ماهگی
دندان‌های نیش فوقانی (Canine)، جای خالی بین دندان‌های پیش و دندان‌های آسیاب اول را پر می‌کنند.
دندان‌های نیش فک پایین: ۱۷ تا ۲۳ ماهگی
دندان‌های نیش تحتانی در فک پایین کودک (Canine) ظاهر می‌شوند.
دندان‌های آسیاب دوم فک پایین: ۲۳ تا ۳۱ ماهگی
دندان‌های آسیاب دوم یا دندان‌های انتهایی در فک پایین (Second molar) ظاهر می‌شوند.
دندان‌های آسیاب دوم فک بالا: ۲۵ تا ۳۳ ماهگی
آخرین دندان‌ها، یعنی دندان‌های آسیاب انتهایی در فک بالا (Second molar) راه خود را از لثه باز می‌کنند. در سه سالگی بیشتر بچه‌ها یک سری کامل ۲۰ تایی دندان شیری دارند و می‌توانند لبخندهای خیره‌کننده‌ای بزنند.
رشد استخوان فک و صورت: چهار تا شش سالگی
استخوان‌های صورت و فک کودکتان رشد می‌کند و فضایی بین دندان‌های شیری ایجاد می‌کند تا جا برای درآمدن دندان‌های دائمی که بزرگ‌تر هستند باز شود.
افتادن دندان کودک: شش تا ۱۲ سالگی
دندان‌های کودک شروع به افتادن می‌کند. طی این سال‌ها، دندان‌هایی که هنگام لبخندش آشکار می‌کند هم شامل دندان‌های شیری و هم دندان‌های دائمی است، زیرا یک نوع دندان شروع به جایگزینی نوع دیگر می‌کند.
دندان‌های شیری فرزندتان به هر ترتیبی می‌تواند بیفتد، اما ممکن است آنها را به همان ترتیبی که درآمدند از دست بدهد. اگر فرزندتان دیرتر از هم‌سن‌هایش دندان درآورد ممکن است آنها را دیرتر هم از دست بدهد.
دندان‌های میانی معمولاً اولین دندان‌هایی هستند که در شش تا هفت سالگی می‌افتند و پس از آن دندان‌های جانبی، در هفت تا هشت سالگی می‌افتند. دندان‌های آسیاب در هر سنی پس از آن می‌توانند بیفتند اما احتمالاً بین ۹ تا ۱۲ سالگی دیگر افتاده باشند. دندان‌های نیش فک پایین احتمالاً بین ۹ تا ۱۲ سالگی و دندان‌های نیش بالا بین ۱۰ تا ۱۲ سالگی می‌افتند.
یک مجموعه کامل دندان: ۱۳ سالگی
کودک شما احتمالاً در حدود ۱۳ سالگی، تمام ۲۸ دندان دائمی بزرگسالی را خواهد داشت. چهار دندان عقل او بین ۱۷ تا ۲۱ سالگی درمی‌آیند. اگر هر گونه نگرانی‌ای در مورد دندان‌های فرزند خود دارید، با یک دندان‌پزشک کودکان صحبت کنید.
