صدای والدین: چگونه پستانک را از کودکمان بگیریم؟
روشهای آزمودهشده و موفق برای ترک دادن پستانک شامل ترک ناگهانی و صرفاً برداشتن پستانک، بدمزه کردن پستانک با استفاده از یک محصول بیخطر و بدمزه، تظاهر به دادن آن به شخصی یا یک کودک دیگر یا محدود کردن استفاده از پستانک به زمانهای خاص مانند ساعت خواب شب است. شما هم خوشحال میشوید وقتی پستانک کودک بهانهگیر شما را آرام میکند، اما آیا هرگز فکر میکردید که پستانک کمکم به بهترین دوست او تبدیل شود؟ رویکردهای زیادی برای ترک دادن پستانک وجود دارد که در بخش زیر چند پیشنهاد امتحان پسداده از طرف والدین برای شما آورده شده است. پس اگر میخواهید بدانید که چه موقع و چطور پستانک را از کودکتان بگیرید، راهکارهای موجود در این مطلب را بررسی کنید.
به زمان ترک پستانک دقت کنید
زمان ایدهآل برای از پستانک گرفتن به ترجیح شخصی شما، تمایل خود کودک و چند عامل دیگر ارتباط دارد. به عنوان مثال، طبق گفتهٔ برخی کارشناسان طب اطفال، اگر از زمان نوزادی به کودکتان پستانک دادهاید، به دلایل ایمنی خواب میتوانید برای ممنوعیت استفاده از پستانک حداقل تا یک سالگی کودک صبر کنید. همچنین اگر کودک شما در حال تجربهٔ تغییری بزرگ، مانند شروع رفتن به مهدکودک، به دنیا آمدن یک خواهر یا برادر، جدایی والدین از یکدیگر، نقل مکان از خانهای به خانهٔ دیگر یا هر تغییر دیگری است، بگذارید فعلاً به خوردن پستانک خود ادامه دهد، چون پستانک میتواند در این تغییرات چالشبرانگیز به کودک کمک کند تا خودش را تسلی دهد. از طرف دیگر، پزشک فرزندتان ممکن است پیشنهاد کند که از شر پستانک خلاص شوید، اگر:
- کودک شما شش تا ۱۲ ماهه است و مستعد عفونت گوش است، چون مکیدن پستانک میتواند منجر به تجمع مایعات در گوش میانی شود.
- کودک شما مرتب و با شدت و ولع پستانک میمکد و شروع به نشان دادن مشکلات دندان و دهان کرده است.
- به نظر میرسد که فرزندتان دچار مشکلات گفتاری و زبانی شده است، زیرا پستانک میتواند این مشکلات را بدتر کند.
آن را یکدفعه کنار بگذاید
شما پدر یا مادر کودکتان هستید و قدرت گرفتن پستانک را دارید، حداقل در تئوری که اینطور است. پس با توجه به شناخت شما از فرزندتان، اگر فکر میکنید بهترین روش برای او و برای حفظ سلامت روان خودتان این است که فقط خیلی مستقیم آن را بردارید و «نه» بگویید، پس همین روش را انتخاب کنید. اما چطور این روش را انجام دهید؟
پیشنهاد والدین: «ما از قبل به پسرم گفتیم که او باید در سومین سالگرد تولدش پستانک را کنار بگذارد، چون آن موقع پسر بزرگی خواهد شد. روز تولدش آنقدر سرگرم شد که در پایان شب خیلی سریع به خواب رفت. یک یا دو بار پس از آن پستانک خواست، ولی ما فقط گفتیم: «پسرهای بزرگ به پستونک احتیاجی ندارن» و او مشکلی با این قضیه نداشت و مشکل رفع شد».
پیشنهاد والدین: «در ۱۸ ماهگی، پسرم به پستانکش کاملاً معتاد بود. من نمیخواستم کودک سه سالهای با یک پستانک در دهان داشته باشم، برای همین تصمیم گرفتم آن را ناپدید کنم. همهٔ آنها را جمع کردم و در یک کابینت گذاشتم. او فقط چند بار درخواست پستانک کرد و فقط در هفتهٔ اول یک بار آن را پس گرفت چون در ساعت چهار صبح به دلیل کثیف شدن پوشک از خواب بیدار شده بود».
پیشنهاد والدین: «من فکر میکنم بهترین راه این است که از قبل با کودک خود صحبت کنید تا او را آماده کنید و سپس از روش ترک ناگهانی استفاده کنید. سعی کنید زمان یا رویدادی را برای این کار انتخاب کنید که بهیادماندنی باشد، مثلاً یک مناسبت تعطیل یا روز تولدش و دلیلی برای اینکه چرا پستانک باید برود، آماده داشته باشید. نقشهای بریزید که پسرتان با آن موافقت کند و سپس به آن پایبند باشید».
پیشنهاد والدین: «ما روش ترک یکباره را استفاده کردیم. کودک ما برای حدود دو هفته هنگام به خواب رفتن گریه کرد و وقتی داشتیم فرایند ترک را اجرا میکردیم، تقریباً مجبور شدیم دوباره به تکنیکهای آموزش خواب برگردیم تا به او کمک کنیم به خواب برود. در مجموع، فکر نمیکنم که خیلی سخت بوده باشد. با نزدیک بودن تولد کودک دیگرمان، واقعاً وقت نداشتیم که روشهای مختلف را امتحان کنیم و ترک یکباره برای ما جواب داد».
پیشنهاد والدین: «ما یک پستانک را داخل خرس عروسکیای که فرزندم خودش ساخته بود گذاشتیم. به این ترتیب او پستانک را نزدیک خود داشت و چیز جدیدی برای جایگزینی آن هم داشت».
پیشنهاد والدین: «بچههای من هر دو پستانک میخوردند، اما به نظر من و همسرم، در حدود یک سالگی دیگر پستانک باید میرفت. برای پسر بزرگترم، یک شب وقتی خواب بود همهٔ پستانکها را دور انداختیم و او به اندازهٔ یک پلک دزن هم اعتراض نکرد، چون هم خودش آمادهٔ جدا شدن از آنها بود و من هم احساس کردم که برای پستانک بیش از حد بزرگ شده است. هیچ کشمکش و مبارزهای پیش نیامد، چون زمانش فرا رسیده بود».
پستانک را بدمزه کنید
شاید شما هم با ایدهٔ متوقف کردن جوندههای ناخن با رنگ کردن ناخنهایشان با طعمی ناخوشایند آشنا باشید. به همین ترتیب، میتوانید روش مشابهی را برای جدا کردن بچه از پستانکش امتحان کنید.
پیشنهاد والدین: «در ۳۳ ماهگی، دختر ما هنوز اصرار داشت که از پستانک خود قبل از خواب استفاده کند. ما همهٔ روشها را امتحان کرده بودیم. پزشک متخصص اطفال پیشنهاد داد از داروساز یک محصول بیخطر بدمزه را بخریم که من مخفیانه روی پستانک بزنم. آن شب پستانکش را شست و به من گفت که مزهٔ بدی دارد. پس از ریختن چند قطره اشک، تصمیم گرفت دیگر آن را نخورد و این پایان ماجرا بود. مشکل در عرض چند ساعت حل شد»!
پستانک را ببخشید
اگر فرزند شما به اندازهٔ کافی بزرگ شده است که بتواند این مفهوم را درک کند، بخشیدن پستانک یا عوض کردن آن با چیز دیگری میتواند مفید باشد.
پیشنهاد والدین: «ما به دخترمان گفتیم که لازم است پستانکش را به نوزادان تازه متولدشده بدهد. دفعهٔ بعدی که به مطب پزشک رفتیم، تمام پستانکها را با خود بردیم و آنها را پیش پزشک گذاشتیم تا «به نینیهای کوچولو بدهد». این روش مثل سحر و جادو بود. او یک یا دو شب در مورد پستانک سؤال کرد و دیگر هرگز چیزی نگفت»!
پیشنهاد والدین: «پسرم سه ساله میشد و من میخواستم پستانکش را کنار بگذارد. بنابراین حوالی سالروز تولدش شروع به صحبت در مورد دادن آن کردیم. توضیح دادیم که او الان پسر بزرگی است و بهتر است آن را با اسباببازی پسرهای بزرگ عوض میکند. او دو سه باری درخواست پستانک کرد، اما هیچ اشکی ریخته نشد و وقتی به او یادآوری کردیم که بزرگ شده است، کمکم موضوع را فراموش کرد».
پیشنهاد والدین: «روشی که برای من جواب داد این بود که دخترم را عادت دادم که در مناسبتهای خاص «چیزهای بچگانهٔ» خود را ببخشد. مثلاً، شیشهشیر او را به مربی مهدش دادیم تا برای نینیهای دیگر ببرد. این روش خیلی خوب جواب داد. هر وقت اسمش را میآورد، به او یادآوری میکردیم که چیزهایش را به چه کسی داده است».
پستانک را به تدریج بگیرید
گرفتن پستانک در فرایندی آهسته و ملایم میتواند تغییر را برای فرزندتان آسانتر کند. محدود کردن پستانک به زمانهای خاص، مانند زمان خواب شب یا مکانهای خاص، مانند تخت او میتواند اولین قدم باشد.
پیشنهاد والدین: «آنقدرها که فکر میکردم سخت نبود! فقط شروع کردم آن را تنها در زمان چرت روز و خواب شب به پسرم دادم. بعد از اینکه یک ساله شد، اعلام کردم که دیگر پستانک نمیخرم. فکر کردم که این بهترین روش است، چون پستانکها زیاد گم میشد. مدت زیادی از اولین سالگرد تولد او نگذشته بود که فقط یک پستانک برایمان باقی مانده بود. یک روز بعد آن یکی هم گم شد و من دیگر نخریدم. پسرم آن شب اول کمی گیج بود، اما تا شب سوم دیگر فراموش کرده بود!»
پیشنهاد والدین: «من توانستهام عادت پستانک گرفتن پسرم را به زمان خواب و «شرایط خاص» مانند هواپیما محدود کنم. صبح، وقتی شیر پسرم را به او بدهم، او پستانکش را به من تحویل میدهد و برای ادامهٔ روز دیگر در دسترس نیست و دیگر آن را با خود به بیرون از خانه نمیبریم».
پیشنهاد والدین: «هنگامی که پسرم حدود هفت ماهه بود، شبها از خواب بیدار میشد و برای پستانکش گریه میکرد. ما به تدریج سعی کردیم که روزها آن را کمتر و کمتر به بچه بدهیم و تلاش کردیم او را به کارهای دیگری مشغول کنیم، نه اینکه فوراً پستانک را در دهانش بگذاریم. سعی کردیم او را بدون پستانک در رختخواب بگذاریم اما چند تا پستانک را در تختش گذاشتیم تا شب «پیدا کند». یکی از والدین گفته بود که فرزندش از خواب بیدار میشود اما به دنبال پستانک نمیگردد، چون وقتی به رختخواب رفته آن را در دهان نداشته است، همان قضیهٔ آخرین خاطره. این کار فوقالعاده بود و پسر ما در واقع در هشت ماهگی خودش آن را ترک کرد».
پیشنهاد والدین: «آهسته شروع کنید. با گرفتن پستانک در زمان چرت روز شروع کنید. وقتی به این قضیه عادت کرد، نبرد شبانه را شروع کنید. ممکن است کمی صبوری بخواهد، اما ارزشش را دارد. همچنین میتوانید برداشتن پستانک پس از به خواب رفتن او را امتحان کنید. با این کار او حتی ممکن است متوجه نشود که پستانک رفته، حتی وقتی از خواب بیدار میشود».
نکتهٔ احتیاطی: بعضی از والدین پیشنهاد میکنند نوک پستانک را هرازدگاهی کمی کوتاه کنید و آن را کوتاه و کوتاهتر کنید تا جایی که دیگر چیزی باقی نماند و به دردی نخورد. با این حال، سازندگانشان، پستانکها را به این شکل تست نمیکنند یا آن را برای این نوع استفاده نمیسازند. به خاطر ایمنی، بهتر است از این روش خودداری کنید.
آن را به پری پستانک بدهید
شما حتماً پری دندانی را میشناسید! پری پستانک پسرعموی کوچک پری دندانی است. این موجود جادویی ممکن است به بچهٔ شما کمک کند تا از مرحلهٔ آویزان بودن به پستانک به مرحلهٔ زندگی بدون پستانک منتقل شود.
پیشنهاد والدین: «وقتی پسرم دو ساله بود، به او گفتیم که پری پستانک به پستانک او برای نوزادانی که پستانک ندارند نیاز دارد. این ترفند فوقالعاده بود و او عاشق این ایده شد».
پیشنهاد والدین: «من دیگر فکر میکردم که دخترم دومم میخواهد پستانکش را برای همیشه نگه دارد. در حقیقت خواهر بزرگترش بود که راهحلی پیدا کرد. او به کودکم گفت که اگر پستانکهایش را به نوزادانی که به دنیا میآیند بدهد، «پری دخترهای بزرگ» میآید و برای او یک هدیه میگذارد. ما یک مراسم کوچک برای خلاص شدن از شر پستانکها برگزار کردیم و آن شب پری دختر بزرگم یک کتاب و یک اسباببازی زیر بالشش گذاشت. او بسیار هیجانزده بود و به همه گفت که او حالا یک دختر بزرگ است!»
پیشنهاد والدین: «دخترم خیلی به پستانکش وابسته بود. وقتی حدود سه و نیم سال داشت، به او گفتم پریها برای بچههایی که پستانک ندارند به پستانک نیاز دارند. این روش جواب داد! ما یک مراسم شکار پستانک برگزار کردیم و همه را داخل یک کیسهٔ پر زرق و برق گذاشتیم. صبح روز بعد که از خواب بیدار شد، عروسک پری بالدار صورتی رنگی را به جای آنها پیدا کرد. حالا او به همه میگوید که عروسک بالدار پستانکها را برای بچههای پریها برده است تا آنها گریه نکنند. این خیلی دوستداشتنی است و غیر از یک بار که هنگام خواب پستانک خواست، دیگر کلمهای در مورد آن نگفته است».
یک شیء اتقالی را جایگزین کنید
کودک شما از پستانکش برای تسکین دادن خود استفاده میکند. بنابراین، اگر میخواهید آن را بردارید، فراهم کردن یک جایگزین مانند یک شیء آرامشبخش منطقی است.
پیشنهاد والدین: «دادن شیء انتقالی برای پسرم فوقالعاده مفید بود. ما یک پتوی کودک به او دادیم تا با آن بخوابد. این پتو مخصوص کودکان و قابل تنفس است. چهار تا از آنها را به عنوان پشتیبان خریدهایم. نوعی شیء آرامشبخش هم خوب است. چیزی ایمن برای سنش که بعد از اینکه دیگر از پستانک استفاده نکرد، میتواند برای تسلی خود استفاده کند».
پیشنهاد والدین: «من وقتی فرزندم شش ماهه بود یک شیء آرامشبخش به او دادم. وقتی خوابش میبرد، یک پیشبند آروغگیر کنار صورتش میگذاشتم. میخواستم وقتی پستانک را از او میگیریم چیزی داشته باشد و این روش جواب داد. هنوز هم با این پیشبندها میخوابد و وقتی خسته یا بیمار است یا پایش زخم شده، او را تسلی میدهند. ما ۹ تا از این پیشبندها داریم چون از گم کردنشان خیلی میترسم و او هم دو تا از آنها را بیشتر از بقیه دوست دارد».
پستانک را گم کنید
این روش ممکن است مثل یک معجزه عمل کند. دفعهٔ بعد که دیوانهوار به دنبال پستانک گرانبهای فرزند خود میگردید، دست نگه دارید. اگر گم شده است، بگذار گم بماند. این کار را میتوانید به دفعات انجام دهید و آنها را عمداً گم کنید. هر دو راهکار برای مادرها و پدرها مستأصل مفید بوده است.
پیشنهاد والدین: «یک روز پسرم واقعاً پستانکش را گم کرد و ما تلاش نکردیم آن را پیدا کنیم. بعد از حدود یک هفته، سرانجام متوجه شد که نیازی به آن ندارد و اوضاع کاملاً خوب پیش رفت».
پیشنهاد والدین: «پسرم عاشق پستانکش بود و همان لحظهای که او را از مهدکودک برمیداشتیم، پستانکش را میخواست. درست قبل از اینکه سه ساله شود، تصمیم گرفتم که دیگر بس است، پس در ساعت خواب آن را پنهان کردم و از او خواستم کمک کند تا دنبالش بگردیم. آخر از سر استیصال دستهایم را باز کردم و گفتم اگر او برود دراز بکشد من به جستوجوی ادامه خواهم داد. هر پنج دقیقه یک بار صدا میزد: «مامان، تو داری چی کار میکنی؟» من هم درحالیکه آخرین ظرفهای شام را میشستم جواب میدادم: «دنبال پستونک میگردم» و او حتی گریه هم نکرد»!
شروع کنید و محکم بمانید
هر کدام از این روشها را که انتخاب میکنید، به آن متعهد باشید. هدف نهایی را در ذهن داشته باشید و تسلیم نشوید. در غیر این صورت، کودک شما یاد میگیرد که راه رسیدن به خواستههایش این است که تا میتواند بهانهگیری و سروصدا کند. مطمئناً، در طول عبور از این مرحلهٔ انتقالی، شما باید کودکتان را درک کنید و از راههای دیگری او را تسلی دهید.
پیشنهاد والدین: «این احساس که «آدم بده» هستید خیلی جالب نیست، اما فقط باید به خود بگویید که این به نفع کوچولوی شماست. در این صورت، این کار راحتتر خواهد شد. با تسلیم شدن فقط خودتان را برای یک عادت بد آماده میکنید و به علاوه این به کودکتان یاد میدهید که گریه کردن راه رسیدن به خواستههایش است».
پیشنهاد والدین: «فقط باید پستانک را بردارید. او بیشتر از چند روز بهانهگیری یا گریه نخواهد کرد. این یکی از آن چیزهایی است که مجبورید در هر صورت با آن روبهرو شوید».
پیشنهاد والدین: «بله، فقط پستانک را بردارید. من آن را برای خواب هم نگه نداشتم. فقط آنها را دور بیندازید، چون اگر پستانکی وجود نداشته باشد، شما نمیتوانید تسلیم شوید. یک یا دو روز طول میکشد، اما اوضاع درست خواهد شد. من تجربهاش را دارم».
پیشنهاد والدین: «صادقانه بگویم من ترجیح دادم با گریه مواجه شوم. چرا آن را طولانی میکردم؟ فقط میرفتم و او را در آغوش تکان میدادم یا برایش ترانهای میخواندم تا حالش بهتر شود. ممکن است تا چند روز چرت روزانهٔ خوبی نداشته باشد، اما شما حداقل میتوانید کنارش دراز بکشید و به او کمک کنید تا به نداشتن آن عادت کند. من آن را پس نمیدادم که بعد مجبور شوم دوباره همه چیز را از اول شروع کنم».
پیشنهاد والدین: «من کاملاً با این ایده که خود ما به اندازهٔ بچههایمان به پستانک وابسته میشویم موافقم! اگر پستانک در دسترس بود به او اجازه میدادیم آن را داشته باشد. برای همین مجبور شدیم آنها را دور بیندازیم تا خودمان وسوسه نشویم».
بگذارید کارها روال طبیعی خود را طی کند
همهٔ والدین مصمم به ترک دادن این عادت نیستند. برخی فکر میکنند بهتر است به بچهها اجازه دهیم خودشان آن را کنار بگذارند.
پیشنهاد والدین: «در ۲۸ ماهگی، پسرم تقریباً خودش آن را کنار گذاشت. او سرما خورده بود و فهمید که نمیتواند همزمان هم پستانک را بمکد و هم نفس بکشد. پس از اینکه گرفتگی بینیاش برطرف شد، دیگر درخواست پستانک نکرد. پس از چند روز پستانک را در دهانش گذاشت و بعد آن را از دهانش بیرون انداخت و دیگر نخورد».
پیشنهاد والدین: «دخترم پنج ساله میشود و هنوز عاشق پستانکش است! من و شوهرم هیچ مشکلی در آن نمیبینیم، چون فقط آن را هنگام چرت روز و شبها در دهانش میگذارد. شعار من در مورد تمام این مسائل و مشکلات بچهداری این بود که «چه اهمیتی دارد؟» چه اهمیتی دارد که بچه چند ساله بود وقتی از شیر گرفته شد یا شیشهشیر را کنار گذاشت؟ یا پستانک را ول کرد، استفاده از توالت را یاد گرفت، راه رفتن را آموخت، پدال زدن دوچرخه را یاد گرفت، نوشتن یا خواندن یا شمردن تا ۱۰۰ را بلد شد؟ در آخر تقریباً همهٔ ما مثل هم میشویم! ریلکس کنید، از این سن لذت ببرید، اجازه دهید کودک شیرخوار یا نوپای شما همان چیزی باشد که هست. والدین زیادی سعی میکنند فرزندانشان را واردار کنند خیلی سریع بزرگ شوند».
پیشنهاد والدین: «چرا منتظر نمانید تا بچهها خودشان از پستانک دست بکشند؟ چند بزرگسال را میبینید که با یک پستانک در دهان راه بروند؟ هیچی! چون همهٔ آنها در زمانی از دوران کودکی به این نتیجه رسیدند که آمادهاند بدون آن با دنیا روبهرو شوند. پستانک دختر من شیء آرامشبخش اوست. کمکش میکند بخوابد و به او احساس امنیت میدهد. امیدوارم همهٔ کسانی که اینها را میخوانند و مشکل پستانک دارند جنگیدن را متوقف کنند و اجازه دهند بچههایشان همان چیزی که هستند باشند، یعنی خوشحال از اینکه پستانک دارند»!
پیشنهاد والدین: «بچهها وقتی آماده باشند پستانکشان را تحویل میدهند، مثل همهٔ چیزهای دیگر. بچهٔ سه سالهٔ من خودش دست از پستانک کشید. من او را مجبور نکردم. خودش تصمیم گرفت آن را به سطل آشغال بیندازد. عجله نکنید که بچههای شما زودتر بزرگ شوند، زیرا آنها فقط یک بار بچه خواهند بود. پستانک تسلیدهنده و آرامشبخش آنهاست».
پیشنهاد والدین: «دخترم دو ساله است و هنوز موقع چرت روز و خواب شب پستانک میگیرد. یک سال پیش وقتی در مورد ترک دادن آن صحبت کردم، پزشک متخصص اطفال به من گفت عجله نکنم. او گفت اگر هنوز هم آن را فقط میمکد و نمیجود، پس هنوز به آن نیاز دارد و سرانجام وقتی دیگر به آن نیازی نداشته باشد کنار گذاشته خواهد شد».
در موردش کتاب بخوانید
ساعت قصهخوانی زمان بسیار خوبی است برای اینکه در کنار بچههای خود دراز بکشید و عشق به کتاب و مطالعه را در آنها تشویق کنید. یکی دیگر از مزایای کتاب خواندن در مورد هر چیزی برای کودکتان این است که شما میتوانید از کتابها برای القای رفتاری که دوست دارید از بچههایتان ببینید و کمک به آنها در مقابله با تغییرات زندگی و رویایی با آنها بهره بگیرید و یکی از این تغییرات، تغییر و چالش ناشی از کنار گذاشتن پستانک در میان کودکان است. موفق باشید!