مسخره کردن در میان کودکان پیش‌دبستانی: پنج سالگی
مسخره کردن و مسخره شدن یکی از رفتارهایی است که بین کودکان دیده می‌شود. در این مطلب با علل مسخره کردن بین بچه‌های پنج ساله، این‌که وقتی کودک کودکستانی شما مسخره می‌شود چه کنید و وقتی کودک پیش‌دبستانی شما کسی را مسخره می‌کند چه کار کنید آشنا شوید.
چرا بچه‌های پیش‌دبستانی دیگران را مسخره می‌کنند
کودک کودکستانی شما حالا در حال کندوکاو موقعیت‌های اجتماعی و روابط با همسالانش است ولی مهارت‌های اجتماعی او همیشه در حد استاندارد یا در حد انتظار شما نیست. به عنوان مثال، فرزندتان ممکن است به بچهٔ دیگری بگوید: «تو دیگه دوست من نیستی!» یا «چقدر کفش‌هات زشته!»، چون هنوز مهارت‌های ارتباطی پیچیده برای سنجیده بودن و درایت را کسب نکرده است. او حتی ممکن کودک دیگری را با گفتن «تو خنگی!» مسخره کند درحالی‌که منظور واقعی او این است که چون دوستش زنگ تفریح را با بچهٔ دیگری گذرانده، ناراحت شده است.
بچه‌های کودکستانی ممکن است کسی را «کله‌پوک» یا «خنگ» بنامند اما معمولاً به ویژگی‌های خاص، مانند استفاده از عینک یا داشتن چند کیلو وزن اضافه نیز توجه می‌کنند و آنها اغلب از طعنه و تمسخر برای تعریف گروه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. مثل جمله‌هایی شبیه این: «نه، نه، تو نمی‌تونی با ما بازی کنی، چون خیلی چاقی!»
همچنین، کودک پنج سالهٔ شما می‌تواند دیگران را مسخره کند، چون این روشی است که برای ارتباط برقرار کردن با دیگران یاد گرفته است، هرچند ناخواسته بوده باشد! اگر خانواده، همسالان، خواهر و برادرها یا برنامه‌های تلویزیونی محبوبش تمسخر، تحقیر و بی‌احترامی را به عنوان رفتاری معمولی و قابل قبول نشان دهند، تعجبی ندارد که از آنها تقلید کند و بیشتر کودکان پیش‌دبستانی هرازگاهی خود را در هر دو سوی طیف تمسخر، یعنی مسخره‌شونده و مسخره‌کننده می‌بینند.
وقتی کودک کودکستانی شما مسخره می‌شود چه کنید
شما نمی‌توانید کار زیادی برای جلوگیری از مسخره شدن فرزندتان توسط بچه‌های دیگر انجام دهید، اما می‌توانید به او یاد بدهید که چگونه با نیش و کنایه‌های آزاردهنده مقابله کند. برخی از این نکات به شکل زیر است:
با او همدردی و همدلی کنید
تصدیق کنید که مسخره شدن ناراحت‌کننده است. بگذارید فرزندتان بداند که شما او را درک می‌کنید. مثلاً بگویید: «وقتی فرانک بهت می‌گه نی‌نی کوچولو، تو خیلی عصبانی می‌شی، نه؟» و پیشنهاد کنید که به «فرانک» بگوید حرف او ناراحتش کرده است. همچنین تشویقش کنید با بچه‌هایی بازی کند که او را دوست دارند و احساس خوبی به او می‌دهند.
او را راهنمایی کنید
به کودک پنج سالهٔ خود بگویید که اگرچه نمی‌تواند چیزهایی را که بچه‌های دیگر می‌گویند کنترل کند، اما می‌تواند تصمیم بگیرد که می‌خواهد چه نوع واکنشی نشان دهد. از او بپرسید که آیا ایده و نظری در مورد نحوه‌ٔ مقابله با مسخره شدن دارد و توضیح دهید که چند گزینه دارد. شما می‌توانید نقش بازی کردن را امتحان کنید، یعنی شما در نقش بچهٔ خودتان و او در نقش کسی که مسخره‌اش کرده است بازی کنید. مثلاً اگر او بگوید: «تو نمی‌تونی سر میز ناهار کنار من بشینی، چون خیلی احمقی!»، شما می‌توانید جواب بدهید: «من احمق نیستم و دوستای دیگه‌ای دارم که می‌خوام امروز پیششون بشینم». یا می‌توانید به او یاد بدهید که کودک قلدر را از واکنشی که می‌خواهد در او برانگیزد، محروم کند. اگر تمسخر واکنشی در فرزند شما ایجاد نکند، به شکنجه‌گرش اجازه نمی‌دهد که احساس قدرت کند یا به قیمت ناراحتی فرزند شما سرگرم شود. فرزندتان می‌تواند یا روی هر فعالیتی که هنگام شروع آزار درگیر آن بود تمرکز کند یا این‌که صرفاً از آنجا دور شود.
به او یاد بدهید که کمک بخواهد
این‌که همهٔ ما به مسخره شدن اهمیتی ندهیم بلوغ زیادی می‌خواهد، بنابراین از کودک کودکستانی خود انتظار خویشتن‌داری و خونسردی نداشته باشید. اگر واقعاً از مسخره شدن در مدرسه ناراحت است، مخصوصاً اگر ادامه‌دار است، باید او و شما با معلمش صحبت کنید. یک معلم آگاه و دلسوز می‌تواند با تشویق مهارت‌های اجتماعی مثبت و کمک به کودک در ایجاد دوستی‌های گسترده، او را در کلاس حمایت کند. شما همچنین می‌توانید اگر فرزندتان به خاطر تمسخرها واقعاً زیاد اذیت می‌شود، از یک مشاور و متخصص کمک بگیرید.
برخلاف آنچه می‌گویید رفتار نکنید
شاید تمسخرهایی که این‌قدر کودک شما را ناراحت می‌کند، نه از طرف همبازی‌هایش، بلکه از طرف شماست و شما حتی ممکن است متوجه نشوید. دست انداختن او به شکل دوستانه و مهرآمیز روشی عالی برای پرورش حس شوخ‌طبعی است، اما اجازه دهید خودش راهنمای شما باشد، یعنی اگر واکنش خوبی نشان نداد، شاید به آن موضوع خاص حساس باشد. بنابراین با او در مورد مشکلی که با آن کلنجار می‌رود، مانند ترسیدن از تاریکی یا غلبه بر لکنت عصبی‌اش شوخی نکنید، زیرا فقط باعث شرمساریش خواهد شد.
همچنین هرگز خشن نباشید و هیچ نوع لقب دادن و اسم گذاشتن یا پوزخندزدنی مجاز نیست. شاید مهم‌ترین قانون این است که فرزند خود را جلوی دیگران مسخره نکنید. صدا زدن او با عنوان «خر کوچولوی من» یا «چاقالو» در مقابل دوستانش قطعاً باعث احساس خواری او خواهد شد. با رعایت یک‌سری حد و مرزها در مورد دست انداختن، به فرزند خود نشان می‌دهید که چگونه طوری شوخی کند که به احساسات مردم آسیب نرساند.
وقتی کودک پیش‌دبستانی شما کسی را مسخره می‌کند چه کار کنید
وقتی کودک پنج سالهٔ شما کسی را مسخره می‌کند، با راهکارهای زیر برخورد کنید:
از واکنش‌های شدید دور بمانید
اگرچه ممکن است از شنیدن تمسخر و کنایه از لب‌های فرزندتان ناراحت شوید، خونسردی خود را حفظ کنید و در مقابل این وسوسه که او را سر جایش بنشانید مقاومت کنید. به یاد داشته باشید که او احتمالاً به دنبال واکنش گرفتن است و این امکان وجود دارد که با واکنش بیش از حد به کلماتی که می‌شنوید و می‌گویید، ناخواسته میل به مسخره کردن را تقویت کنید. در پاسخ، با آرامش به او بگویید که استفاده از کلمات آزاردهنده احساسات دیگران را جریحه‌دار می‌کند و یادآوری کنید که طرد شدن یا مسخره شدن توسط دیگران چه حسی دارد.
روی حس همدلی تأکید کنید
علت تمسخرهای فرزندتان هرچه که باشد، صحبت کردن درمورد اثرات رفتارش به او کمک می‌کند خود را جای دیگری بگذارد. پس یادآوری کنید که خودش هم ناراحت می‌شد اگر کسی مثلاً به او می‌گفت صدایش خیلی بلند یا قدش خیلی کوتاه است. بگویید که ایرادی ندارد وقتی کسی ظاهر متفاوتی دارد به آن توجه کند، اما درست نیست که در حضور شخص به آن اشاره کند. تأکید کنید که چگونگی ظاهر یک فرد نشان نمی‌دهد که او چگونه شخصی است و مطمئن شوید که خودتان از اظهار نظر منفی در مورد ظاهر دیگران خودداری می‌کنید.
رقابتی را که ریشه‌ٔ مسخره کردن است پیدا و برطرف کنید
اگر فرزند کودکستانی شما خواهر خود را مسخره می‌کند، لزوماً به معنای آن نیست که از او عصبانی یا ناراحت است، بلکه شاید فقط مقدار بیشتری از توجه شما را می‌خواهد. برای دلسرد کردن او از مسخره کردن، مطمئن شوید که بچهٔ اولتان زمان اختصاصی زیادی را با شما می‌گذراند. مثلاً اگر کودک شیرخوارتان را اذیت می‌کند، سعی کنید با کمک گرفتن از او در مراقبت از بچهٔ کوچک‌تر، وضعیت را برعکس کنید. یادآوری کنید که او الان بچهٔ بزرگی است و بازی‌هایی بلد است که می‌تواند به مثلاً خواهرش یاد بدهد. در مورد چیزهایی که او در کودکی دوست داشت، مثل بازی دالی‌موشه یا شنیدن یک ترانه‌ٔ خنده‌دار صحبت کنید و او را تشویق کنید که خواهرش را به همان شکل سرگرم کند. این‌که بتواند خواهرش را بخنداند باعث می‌شود احساس مفید و مهم بودن کند و احساس مهم و مفید نبودن احتمالاً همان چیزی است که در وهله‌ٔ اول او را به مسخره کردن واداشته است.
در مورد تربیت کودک شاد بدانید.
