بیماری پنجم یا اریتمی عفونی در کودکان
بیماری پنجم یک راش پوستی موقت به رنگ قرمز روشن است که پس از عفونت با نوعی ویروس ظاهر می‌شود. ظاهر آن شبیه به صورت سیلی خورده است و عمدتاً کودکان را درگیر می‌کند اما می‌تواند در بزرگسالان نیز ایجاد شود. با وجود اسم ترسناکش این بیماری پوستی در کودکان نسبتاً خفیف است که بیشتر بچه‌ها بدون هیچ عارضه‌ای از آن بهبود می‌یابند. این بیماری اغلب در فصل بهار و در کودکان خردسال و دبستانی ظاهر می‌شود. در این مطلب با بیماری اریتم عفونی در کودکان، علائم و درمان آن بیشتر آشنا می‌شوید.
بیماری پنجم چیست؟
بیماری پنجم یا اریتم عفونی کودکان یک بیماری دوران کودکی است که به صورت بثورات قرمز روشن روی گونه‌های کودک ظاهر می‌شود، به این خاطر به آن بیماری گونۀ سیلی خورده یا پوست سرخی نیز میگویند. این بیماری در کنار مخملک، سرخک، سرخجه، آبله‌مرغان و روزئولا یا بیماری ششم، یکی از بیماری‌های همراه با راش قرمز دوران کودکی است .ویروسی به نام پاروویروس B19، علت این بیماری است. این ویروس شایع و بسیار مسری است و کودکان مبتلا می‌توانند آن را از طریق سرفه یا عطسه به دیگران منتقل کنند. در بیشتر موارد، این بیماری مشکلی جدی نیست و اغلب با حداقل درمان حتی بدون درمان از بین می‌رود.
چرا به اریتمی عفونی، بیماری پنجم میگویند؟
دلیل نامگذاری این است که در لیست شش راش پوستی ویروسی که کودکان را تحت تاثیر قرار می‌دهد، در رتبه پنجم قرار دارد. لیست این شش بیماری به شرح زیر است:
- سرخک
- مخملک
- سرخجه
- بیماری دوکس
- اریتم عفونی (بیماری پنجم)
- روزئولا (بیماری ششم)
علائم بیماری پنجم
علائم اریتمی عفونی با علائمی شبیه آنفولانزا شروع می‌شود که معمولاً خفیف هستند. در این مدت، ویروس مسری‌تر است. این علائم عبارت‌اند از:
- خستگی
- سردرد
- درد و ناراحتی کلی
- تب خفیف (37 تا 38.5 درجه سانتیگراد)
- آبریزش بینی
- گلو درد
در برخی موارد، راش دیگری بعد از راش گونه ایجاد می‌شود. این بثورات معمولاً شبیه «توری» است و ممکن است در نواحی زیر ظاهر شود:
- دست‌ها
- پاها
- تنه (سینه و پشت)
- باسن
حدود 10 درصد از کودکان مبتلا به بیماری پنجم درد و ورم مفاصل را نیز تجربه می‌کنند.
آیا اریتم عفونی کودکان قابل انتقال به دیگران است؟
حدود 20 درصد از کودکان مبتلا به عفونت ویروسی علائم اریتم عفونی را ندارند. با این وجود، آنها نیز می‌توانند ویروس را به دیگران منتقل کنند. ممکن است بعد از شروع علائم شبه‌آنفولانزا چند روز طول بکشد تا بثورات برجسته و قرمز روشن در صورت کودک ظاهر شود. بثورات ممکن است خارش داشته باشد. کودکان معمولاً پس از ظاهر شدن راش دیگر علائمی شبه‌آنفولانزا را ندارند.
علت بیماری پنجم چیست؟
پاروویروس انسانی که پاروویروس B19 نیز نامیده می‌شود، علت اریتمی عفونی در کودکان است. این ویروس با پاروویروسی که سگ‌ها و گربه‌ها را مبتلا می‌کند، تفاوت دارد. علائم بیماری پنجم معمولاً 4 تا 14 روز پس از آلوده شدن کودک به پاروویروس B19 ظاهر می‌شود.
آیا بیماری پنجم مسری است؟
پاروویروس B19 بسیار مسری است و عمدتاً از طریق قطرات تنفسی دهان و بینی پخش می‌شود. اگر فرد مبتلا در نزدیکی کودک صحبت، سرفه یا عطسه کند، کودک ممکن است به ویروس آلوده شود. با این وجود، بثورات قرمز ناشی از بیماری پوست سرخی مسری نیست. در واقع، وقتی فرد آلوده به پاروویروس B19 دچار بثورات قرمز شود، دیگر نمی‌تواند ویروس را به افراد دیگر منتقل کند.
عوارض اریتم عفونی در کودکان
در کودکان و بزرگسالان سالم، عوارض بیماری پنجم به ندرت رخ می‌دهد. اما این بیماری می‌تواند برای افرادی که اختلال خونی دارند یا سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مشکلاتی ایجاد کند زیرا ویروس می‌تواند بر نحوه ساخت گلبول‌های قرمز توسط بدن تاثیر بگذارد.
این بیماری می‌تواند باعث شود تعداد گلبول‌های قرمز خون کودک به حدی کاهش یابد که به تزریق خون نیاز پیدا کند. عوارض اریتمی عفونی در کودکان مبتلا به برخی مشکلات سلامت بیشتر است که عبارتند از:
- سرطان‌ها، مثل سرطان خون
- اچ‌آی‌وی
- انواع خاصی از کم‌خونی مانند کم‌خونی داسی شکل و تالاسمی
- عضو پیوندی
اگر کودکتان به هر یک از این بیماری‌ها مبتلاست، به محض ظاهر شدن بثورات بیماری پنجم یا علائمی شبیه آنفولانزا که معمولاً قبل از بثورات ایجاد می‌شود، با پزشک کودک تماس بگیرید.
تشخیص بیماری پنجم در کودکان
تشخیص آریتمی عفونی معمولاً بر اساس علائم کودک انجام می‌شود. بثورات سیلی شکل از جمله مهم‌ترین علائمی است که به تشخیص بیماری کمک می‌کند. وقتی بیماری با علائمی شبیه آنفولانزا همراه باشد، تشخیص اریتم عفونی بدون هیچ آزمایشی انجام می‌شود. در موارد بسیار نادر، پزشک ممکن است آزمایش خون را برای تایید بیماری تجویز کند.
درمان این بیماری چطور انجام می شود؟
علائم بیماری پنجم معمولاً در عرض چند هفته با حداقل اقدامات درمانی یا بدون درمان از بین می‌رود. پزشک ممکن است مسکن‌های بدون نسخه را برای تسکین تب، سردرد و درد مفاصل توصیه کند. این مسکن‌ها عبارت‌اند از:
- استامینوفن
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
اگر کودکتان سیستم ایمنی ضعیفی دارد، درمان بیماری پنجم ممکن است نیازمند اقدامات بیشتر در بیمارستان باشد.
آیا بزرگسالان هم می‌توانند به بیماری پنجم مبتلا شوند؟
اگرچه بزرگسالان نیز می‌توانند به اریتمی عفونی مبتلا شوند، اما چنین چیزی نادر است. وقتی در معرض ویروس قرار می‌گیرید، سیستم ایمنی بدن شما خطوط دفاعی برای مبارزه با آن را ایجاد می‌کند. این بدان معناست که اگر در کودکی به بیماری پنجم مبتلا شده‌اید، احتمالاً در بزرگسالی نسبت به آن مصون خواهید بود. اکثر بزرگسالان در کودکی به این بیماری مبتلا شده‌اند.
آیا می‌توان از ابتلای کودک به بیماری پیشگیری کرد؟
واکسنی برای پیشگیری از بیماری پنجم وجود ندارد. از آنجایی که ویروس به راحتی از طریق قطرات بینی و دهان منتقل می‌شود، رعایت بهداشت بهترین راه جلوگیری است. می‌توانید خطر سرایت را با اقدامات زیر کاهش دهید:
- شستن مکرر و کامل دست‌ها
- پوشاندن دهان و بینی با دستمال به هنگام عطسه یا سرفه کردن
- اجتناب از تماس نزدیک با فرد مبتلا
چه زمانی باید برای تشخیص آریتمی عفونی به پزشک مراجعه کرد؟
برا تشخیص بیماری پنجم در صورت مشاهده علائم زیر در کودک به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید مفاصل
- بثورات خارش دار
- بارداری
- سیستم ایمنی ضعیف
- اختلال خونی
بنابر آنچه گفته شد بیماری پنجم ممکن است با ظاهر شدن بثورات قرمز متمایز آن ترسناک به نظر برسد، اما معمولاً عارضه‌ای موقتی است که با درمان از بین می‌رود. با این وجود، باید به خاطر داشته باشید که این بیماری به راحتی قابل سرایت است. اگر یکی از اعضای خانواده هر یک از علائم این بیماری را دارد، با پزشک تماس بگیرید. ممکن است لازم باشد اعضای خانواده خود را برای مدتی از دیگران دور نگه دارید تا از انتشار ویروس جلوگیری کنید.
سوالات متداول
بیماری پنجم یکی از شش راش ویروسی شایع در کودکان است. این بیماری معمولاً بچه‌های بین 5 تا 15 سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بروز آن در ماه‌های بهار و تابستان شایع‌تر است.
بثورات بیماری پنجم باید طی 5 تا 10 روز پس از بروز محو شوند. اگر مجدداً راشی روی پوست کودکتان ظاهر شد، باید طی 7 تا 10 روز از بین برود.
این بیماری در طول مدتی که علائمی شبیه آنفولانزا دارد، مسری است و کودک باید در خانه بماند. وقتی بثورات بیماری پنجم ظاهر شد، بیماری کودک دیگر مسری نیست.
