پرگورکسیا چیست و چقدر خطرناک است؟
پرگورکسیا؛ Pregorexia، ترکیبی از دو واژهٔ انگلیسی Pregnancy به معنای بارداری و Anorexia یعنی بیاشتهایی عصبی است و برای توصیف مادرانی استفاده میشود که از اضافه وزن در طول بارداری میترسند و خود و جنین در حال رشدشان را به میزان کافی تغذیه نمیکنند. پرگورکسیا یک تشخیص پزشکی واقعی نیست اما برخی رفتارهای کاملاً واقعی و نگرانکننده را توضیح میدهد. در این مطلب میتوانید بیشتر با این عارضه آشنا شوید.
عارضهٔ پرگورکسیا در مادران باردار چیست؟
برای بیشتر خانمهای باردار، شنیدن این جمله که: «اصلاً نمیشه فهمید که تو بارداری» یک تعریف و تمجید است اما آیا واقعاً یک مادر باردار به چنین ویژگیای نیاز دارد؟ خانمها در طول بارداریشان مقدار متفاوتی وزن اضافه میکنند و یک طیف اضافه وزن سالم در بارداری وجود دارد. اما اضافه نکردن وزن کافی در طول بارداری خطرناک است، زیرا این وضعیت میتواند ریسک سقط جنین و برخی مشکلات زایمان مثل زودرس بودن و وزن پایین هنگام تولد را افزایش دهد.
اگر میزان غذای مصرفی خود در طول بارداری را محدود کنید یا رژیمهای سخت بگیرید، جنین شما مواد مغذی کافی را دریافت نخواهد کرد و چون او برای رشد در رحم به مواد مغذی بسیار زیادی نیاز دارد، محدود کردن غذا در طول بارداری مخالف طبیعت و رشد کودک شماست. زنانی که بیاشتهایی عصبی یا آنورکسیا دارند، کنترل شناختی بسیار عظیمی روی یک غریزهٔ زیستی طبیعی یعنی غذا خوردن در طول بارداری اعمال میکنند که اثرات بدی دارد.
بولیمی و اختلال پاکسازی در بارداری چیست؟
اختلالات خوردن در طول بارداری برای هم مادر و هم جنین خطرناک هستند. این اختلالات فقط شامل نخوردن یا پرگورکسیا نیست. به عنوان مثال، اختلال پرخوری افراطی به معنی مصرف مقادیر بسیار زیادی غذا است و میتواند به افزایش وزن بیش از حد در طول بارداری و تولد نوزادانی با وزن بالا هنگام تولد منجر شود. زنان مبتلا به اختلال پرخوری افراطی معمولاً وعدههای غذایی، به ویژه صبحانه را جا میاندازند و بین دورههای پرخوری شدید، فواصلی را بدون غذا خوردن میگذرانند. این اختلال میتواند جنین را در معرض دورههایی طولانی از عدم دریافت مواد مغذی و سپس دورههای هجوم شکر یا همان دریافت مقدار زیادی شکر قرار دهد.
بولیمی؛ Bulimia، یا همان پرخوری افراطی و سپس استفراغ خودانگیخته، ورزش شدید یا استفاده از ملین و اختلال پاکسازی؛ Purging disorder، یعنی استفراغ خودانگیخته، یا استفاده از ملین بدون پرخوری افراطی، میتوانند جنین را از مواد مغذی حیاتی محروم کنند. پاکسازی همچنین میتواند الکترولیتهای بدن زنان باردار را تخلیه کنند که میتواند برای مادر و جنین هر دو مخاطرهآمیز خواهد بود.
چه خانمهایی بیشتر دچار اختلال خوردن در بارداری هستند؟
خانمهایی که سابقهٔ اختلالات خوردن دارند، اغلب ریسک بیشتری برای داشتن اختلال خوردن در طول بارداری دارند. این به ویژه در زنانی اتفاق میافتد که برای اولین بار باردار میشوند و آمادهٔ تغییراتی که قرار است در بدنشان رخ دهد نیستند. برخی زنان فکر میکنند وقتی باردار شوند مشکلی برایشان ایجاد نمیشود اما شروع اضافه وزن میتواند زنجیرهای از افکار مغشوش را آغاز کند و آنها را دوباره در حالت ایجاد محدودیت غذایی قرار دهد.
همچنین اختلالات خوردن میتواند در زنانی که سابقهٔ آن را ندارند هم بروز کند. برخی از این زنان در تمام عمرشان سختگیریهای جدیای در مورد وزن و سایز بدنی خود اعمال کردهاند. آنها وقتی در طول بارداری شروع به اضافه وزن میکنند، شوکه میشوند و رفتارهای ناسالمی در ارتباط با غذا پیدا میکنند.
درمان و راهکار اختلالات خوردن در بارداری کدام است؟
خانمهای باردار اغلب سابقهٔ اختلالات خوردن خود را با متخصص زنان و زایمان در میان نمیگذارند و صراحتاً بگویم، بیشتر متخصصان زایمان هم اگر از آن مطلع شوند، نمیدانند چه کاری انجام دهند. بسیاری از پزشکان هنوز فکر میکنند اختلالات خوردن انتخابی هستند. اما ما باید زنان را تشویق کنیم که بتوانند این مسائل را راحت بیان کنند و باید پزشکان هم آمادگی شنیدنشان را داشته باشند تا بتوانند این زنان را به رژیمشناس، روانپزشک و روانشناس ارجاع دهند. این زنان در طول بارداری به حمایت و پشتیبانی از منابع زیادی نیاز دارند.
اگر شما در گذشته اختلال خوردن داشتهاید، پیشنهاد میکنیم در صورت امکان قبل از بارداری به یک روانشناس و یک رژیمشناس مراجعه کنید تا یک تیم حمایتی آماده داشته باشید. شما میتوانید تغییرات مهمی ایجاد کنید تا شانس داشتن یک بارداری سالم برای خود و کودکتان را افزایش دهید. برای مثال، در یک پژوهش نشان داده شد که حتی زمانی که زنان مبتلا به کماشتهایی عصبی یا زنانی با سابقهٔ این اختلال، بارداری خود را با وزن پایینتر از محدودهٔ سالم شروع کردند، افزایش وزن کافی در طول بارداری آنها را از مشکلات مرتبط محافظت کرد.
بارداری، با وجود چالشهایی که میتواند داشته باشد، برای بسیاری از زنانی که اختلالات خوردن دارند به یک نقطهٔ عطف تحولی تبدیل میشود. در ابتدا آنها تغییرات مثبتی را برای حفظ سلامت کودکشان اعمال میکنند اما وقتی این تغییرات در طول بارداری، شیردهی و پس از آن دوام میآورند، میتوانند آیندهٔ سالمتری را برای مادر و کودک رقم بزنند.
در مورد وزنگیری مناسب در بارداری بدانید.